Morgunn - 01.06.1967, Síða 76

70
MORGUNN
Enginn heilvita maður trúir því, að hún hafi fengið þess-
um unga manni í hendur slík vopn á mannorð systra sinna,
og því síður slík vopn á sjálfa sig og hinn mikilsvirta vís-
indamann, sem þá stóð einmitt á hátindi frægðar sinnar. En
hafi hún gert þetta í raun og veru, hvemig stóð þá á því,
að þessi mikli sómamaður og örugga vitni í ellinni, skyldi
gerast sekur um það, að hilma yfir þessi ægilegu svik í 55
ár og afsala sér þeirri heimsfrægð, sem það hefði skapað
honum, að sanna vísvitandi falsanir og svik á svo víðfræg-
an mann, sem Sir Crookes var?
Samkvæmt þvi, sem Traver Hall skýrir frá í bók sinni, er
að sjá, að þau Florence Cook, sem þá var tekið að bera mjög
á miðilsgáfu hjá, og Sir William Crookes hafi hitzt í fyrsta
sinn 28. október á heimili J. C. Luxmoore. Þetta leiddi til
þess, að hún fór og hélt fund á heimili Crookes 9. desember
1873. Eftir það hófust rannsóknir hans á miðilshæfileikum
hennar, sem lauk um vorið, og munu því hafa staðið yfir í
um það bil fjóra mánuði.
Engum kemur til hugar að ætla, að Sir Crookes, sem þá var
kvæntur maður á fimmtugsaldri og frægur orðinn fyrir vís-
indastörf sín, hafi tekið þennan 17 ára ungling til rannsókn-
ar í öðrum tilgangi en þeim, að ganga úr skugga um miðils-
hæfileika hennar. Ekki er heldur sennilegt, að þessi vísinda-
maður, sem hafði betri og fullkomnari tæki til rannsókn-
anna en aðrir, hafi látið þessa barnungu stúlku leika lengi
á sig, ef miðilshæfileikar hennar voru engir og hún aðeins
ótíndur svikari. Ef hann komst að svikum, var það heilög
skylda hans, sem vísindamanns, að gefa um það rétta
skýrslu. Og varla hefur ást við fyrstu sýn blindað svo þenn-
an reynda og ráðsetta mann, að hann hafi ekki aðeins gleymt
skyldum sínum, heldur stofnað vísindaheiðri sínum og mann-
orði í bráða hættu með því að gefa vísvitandi rangar og upp-
lognar skýrslur um rannsóknir sínar, ekki eina, heldur marg-
ar, um þriggja til f jögurra mánaða skeið.
Óneitanlega hefði það verið mannúðlegra, að reiða ekki
höggið að hinum látna manni hærra en svo, að láta sér nægja