19. júní - 19.06.1998, Blaðsíða 39

Kynjakvóti vandmeðfarinn
Einar Skúlason segist fylgjandi því markmiði
að jafna hlut kynjanna í stjórnmálum en seg-
ir að fara verði varlega í þá átt að ná þessu
marki þannig að það komi ekki niður á öðru
jafnrétti; jafnrétti milli einstaklinga. Hann
segist til að mynda vera hlynntur þeirri áætl-
un innan Framsóknarflokksins að ekki skuli
vera minni en 40% þátttaka hvors kyns,
hvort sem er á framboðslistum eða í trúnað-
arstörfum fyrir flokkinn. Hins vegar sé vand-
meðfarið að ná þessu markmiði og vara-
samt að fylgja þessu eftir alveg út í ystu æst-
ar. „Ég er fylgjandi markmiðunum sem slík-
um en mér finnst samt að það beri að fara
varlega svo það komi ekki niður á jafnréttinu
milli einstaklinga," segir hann. Einar nefnir
sem dæmi lokað prófkjör sem félagsmenn í
Framsóknarflokknum héldu í einu kjör-
dæmanna í vetur. „Kosið var um fjögur sæti
og bundið fyrirfram að tvö yrðu að vera
skipuð körlum en hin tvö konum. Sem betur
fer kom hins vegar ekki upp sú staða að ein-
staklinga af öðru hvoru kyninu þyrfti að færa
neðar til þess að ná þessu setta marki. Það
hefði verið afar hæpið og að því leytinu
finnst mér slíkur kynjakvóti vandmeðfarinn."
Erfitt að fá konu \ annað hvert sæti
Margrét Sverrisdóttir segist hlynnt kynja-
kvóta í stjórnmálum því mikið vanti upp á að
konur taki jafnmikinn þátt á vettvangi stjórn-
málanna og karlar. „Ein ástæðan fyrir því að
ég er fylgjandi kynjakvóta er sú að fyrir tíu ár-
um hitti ég roskinn svertingja sem varyfirfé-
lagsmálastofnun í erfiðu hverfi í Chicago.
Hann sagði mér að hann hefði aldrei átt
möguleika á því starfi nema vegna laga um
kynþáttakvóta. Og það þrátt fyrir að hann
væri vel lesinn og hefði mjög góða mennt-
un," segir Margrét og telur auðvelt að heim-
færa þetta dæmi yfir á íslensk stjórnmál. Það
þurfi einfaldlega sértækar aðgerðir til þess
að koma konum að. „Ég hef oft heyrt karl-
menn segja eitthvað í þá áttina að við eigum
nú ekki að láta hormónana ráða öllu. En það
er nú einu sinni þannig að karlarnir eru miklu
sjálfsöruggari og trana sér miklu frekar fram.
Á meðan einhverjir karlar eru að slást um
efstu sætin eru þeir ekkert að hleypa konum
að."
Margrét bendir á í þessu sambandi að fyr-
ir kosningarnar í vor hafi stefna Frjálslynda
flokksins verið sú að stilla upp svokölluðum
fléttulistum, þ.e. að hafa konu í öðru hverju
sæti á framboðslistum flokksins. Það hafi
hins vegar ekki gengið eftir þar sem erfitt
hafi verið að fá konur til að gefa kost á sér.
„Frjálslyndi flokkurinn átti þó sennilega erf-
iðara með að fá konur á lista en aðrir flokkar
vegna málefnisins sem hann setti á oddinn,
þ.e. vegna þess að hann lagði mesta áherslu
á sjávarútvegsmál. Rannsóknir sýna líka að
karlar hafi meiri áhuga á sjávarútvegsmálum
en konur enda eru það karlar sem stjórna
þeim geira að miklum meirihluta enn sem
komið er. Hefðum við hins vegar sett fjöl-
skyldumál á oddinn er ég ekki í vafa um að
konur hefðu í meiri mæli fylgt sér um okkur."
Margrét ítrekar að flokkurinn hafi lagt mikla
áherslu á fléttulista en það hafi ekki gengið
eftir. Þá væri það staðreynd líka að konur
hefðu veigrað sér við að vera ofarlega á
framboðslistum flokksins í alþingiskosning-
unum í vor.
Kynjakvóti ekki vænlegur til
lengri tíma litið
„Ég er á móti kynjakvóta í pólitík en ég skil
vel rök þeirra sem eru hlynntir slíkum kvóta.
Ég trúi því reyndar líka að hann skili okkur ár-
angri til skemmri tíma en til lengri tíma litið
held ég að kynjakvóti sé ekki af hinu góða
vegna þess að með honum er gefið í skyn að
konur geti ekki náð árangri nema með því að
þeim sé úthlutað valdi," segir Ásdís Halla
Bragadóttir og bætir því við að það eigi frek-
ar að kenna konum að sækjast eftir valdinu
sjálfar hafi þær áhuga á því. „Þannig náum
við meiri árangri í jafnréttisbaráttunni til
lengri tíma litið." Þó að mikill árangur hafi
náðst á undanförnum árum segist Ásdís
Halla ekki ánægð með stöðuna eins og hún
sé í dag og telur að margt þurfi að breytast til
að konur fái sömu tækifæri og karlar. En í því
skiptir viðhorfsbreyting mestu máli, til dæmis
að því leyti að karlar fái að axla ábyrgð á
heimili og barnauppeldi. „Sömuleiðis eigum
við að líta á konur sem sjálfstæða einstak-
linga og meta þá miklu hæfileika sem í þeim
búa." Með kynjakvóta sé hins vegar verið að
viðhalda þeirri hugmynd að það þurfi að
hjálpa konum til að komast áfram. „Ef ég sem
kona ætla út í pólitík þá vil ég ekki að fólk
geti sagt að ég hafi komist áfram, fengið
kvótasæti, af því að ég er kona. Ég vil hafa
unnið til þess af því að ég er verðugur keppi-
nautur," útskýrir hún.
39