Búfræðingurinn - 01.01.1941, Page 126

122
BÚFRÆÐINGURINN
Kostir vetraráveitunnar eru þeir, að jörðin kemur þíð og
græn undan ísnum á vorin, og með því er lengdur vaxtartími
jurtanna. Jafnframt er þó þess að gæta, að síðvetrargróðurinn,
er lifnar fyrir venjulegan gróðrartíma, er sérstaklega við-
kvæmur fyrir veðuráhrifum, svo heldur ber að velja þann
lcostinn að halda vetrarvatninu lengur fram eftir vorinu heldur
en að láta skiptin á vatninu fara fram undir óhagstæðuni
veðurfarsskilyrðum.
3) Voráveitunni verður að haga eftir því, hvaða gróður er
á landinu, og einnig með tilliti til þess vatnsmagns, sem er til
umráða, og hvernig það er að gæðum.
Heilgrösin á valllendinu þola ekki langvarandi uppistöðu,
nema því aðeins að landið þorni vel öðru hvoru. Þar sem flóð-
veita er notuð á land með blönduðum mýrar- og vallendis-
gróðri, eða vallendi eingöngu, er bezt að veitt sé á stuttan
tíma í einu, og eins oft og við verður komið skipt um
vatn að vorinu, en þó er þetta því aðeins hægt, að nægilegt
vatnsmagn sé fyrir hendi, svo að áveituhólfin geti orðið fyllt
á skömmum tíma, ef með þarf, vegna þess að tíðarfar hafi
kólnað.
Framan af vori má veita á starengin samfellt í lengri tíma,
en það má telja, að ýmsir ókostir fylgi því, ef seinni hluta
vors er veitt mjög grugguðu áveituvatni á landið. Það setzt
móða og leir á gróðurinn, sem lielzt á blöðum hans, ef þurrka-
tíð er eftir að veitt er af, og getur það hindrað öndunarstarf-
semina og dregið úr kolsýruupptöku plantnanna, fyrir utan
þann ágalla, sem fylgir því við fóðrun á heyjum, el' móða af
leif er í heyinu.
d. Hvernig veitt er af enginu.
Eitt af því vandasamara við notkun flóðveitunnar er,
hvernig vatninu er veitt af enginu.
Það er einkum að aðgæta þegar líður á vorið, að læklcað sé
i áveituhólfunum, en ekki veitL af á þann liátt, að opna flóð-
opið allt í einu og láta vatnið fossa úr því þar til það er tæmt.
Þetta getur valdið tjóni og liggja til þess t'leiri ástæður:
1) Hitabreytingar á gróðri og jarðvegi geta orðið of snögg-
ar. Áveituvatnið er hlýrra en lofthilinn. Fyrir gróðurinn
veklur það kyrrstöðu í vexti. Þessi snöggu umskipti geta líka
orðið óhentug fyrir eðlisástand jarðvegsins, leirborin jörð