Búfræðingurinn - 01.01.1941, Page 154

148
BÚ FRÆÐINGURINN
I fóðurtegundum þeim, sem eru úr jurtaríkinu, eru kol-
vetnin yfirgnæfandi hluti næringarefnanna.
Gagnstætt þessu eru fóðurtegundir dýraríkisins, að undan-
tekinni nýmjólk, undanrennu, áfum og mysu, því sem næst
og aðrar alveg, gersnauðar af lcolvetnum. En í þeim er aftur
mikið af auðmeltum eggjahvítuefnum, steinefnum og suin-
um mikið af auðmeltri fitu.
„Að flestu má eitthvað finna.“ Engin þessara fóðurteg-
unda myndi, ein út af fyrir sig, til lengdar geta fullnægt
fyllstu þörfum hænsnanna. Verður þvi að blanda fóðurteg-
undunum þannig saman, að þær geti alveg eða sem bezt full-
nægt fyllstu þörfum neytendanna.
Mjög oft verður maður þess var, að menn hagnýta sér ekki
þær leiðbeiningar og þann fróðleilc, sem ætlazt er til að þeir
fái úr skýrslum. Ástæður til þess að svo er, eru sjálfsagt
margar. Hinar veigamestu þeirra munu að öllum jafnaði
liggja í eðliseiginleikum og leikni manna í að fara með tölur.
En allt hefir einhverja andstæðu. Svo mun einnig hér. í
tilefni þess, er nú í nokkur augnablik hefir runnið að hug
mínum, slcal tekið fram, viðvíkjandi efnasamsetningu og
rneltanlegum næringarefnum þeirra fóðurtegunda, sem
skýrslan getur um, að allar tölur um magn einstakra efna
eru hlutar af 100. Hveiti hefir áður verið tekið sem dæmi til
ofurlítillar skýringar og þá gengið út frá efnasamsetningu
þess, svo skal einnig gert nú.
í hverjum 100 grömmum þess eru samkvænit efnagrein-
ingu: 13,4 gr vatn, 12,5 gr köfnunarefnissarnbönd, 1,9 gr fita,
70,5 gr kolvetni (68,6 gr. önnur efni + 1,9 gr jurtataugar
= 70,5 gr) og 1,7 gr steinefni.
Af hverjum 100 grömmum hveitisins eru samkvæmt fóður-
tilraununr meltanleg næringarefni: 10,5 gr. köfnunarefnis-
sambönd (eggjahvíta -(- amíðefni), 1,2 gr fita og 64,0 gr lcol-
vetni (önnur efni + jurtataugar).
Væri unr 100 kg að ræða, þá breyttust allar tölur í kílógr.
Þótt gefið sé upp nragn meltanlegra jurtatauga, þá verður að
teljast réttara að taka ekkert tillit til þeirra við fóðurákvörð-
un handa hænsnum, þvi mjög óvíst er, að þær komi þeim
að notum, þó meltanlegar séu. Sanra eða nrjög svipað er að
segja unr amíðefnin. Þá skal umsögn um fóðurtegundir
þær, senr slcýrslan getur unr, gerð í nokkrum liðurn.