Frjáls verslun - 01.04.2003, Blaðsíða 67

ÁHRIF HflBL Á VIÐSKIPTALÍFIÐ
þetta ekki enn orðið vandamáli í Japan sem er okkar mikil-
vægasti markaður í Austurlöndum. Á innflutningshliðina eigum
við talsvert undir því að ekki verði talið að greiðar smitleiðir séu
með vöruflæði. Það er reyndar á því áhugaverður flötur, að ef
það reyndist duga að setja vörur í sóttkví, gætu megináhrifin
falist í auknu birgðahaldi, sem hefur ekki endilega mjög mikil
áhrif á hag framleiðenda fyrr en faraldrinum lýkur, en gæti
kallað á talsverða ijármrignun.
Við erum nettó-innflytjendur í ferðaþjónustu, svo við gætum
jafnvel farið slétt út, jafnvel í gróða til að byija með, - nokkuð
sem við þurfum ekki á að halda vegna þenslunnar í bili. Hins
vegar segja fróðir að það sé nánast borðleggjandi að við fáum til-
felli hér á landi. Annað væri rúmlega hundaheppni.“
Fátt er SVO með Öllu íllt... Ukt og í öðrum stríðum er bæði um
tap og gróða að ræða varðandi HABL. Alltaf eru einhveijir sem
sjá sér leik á borði og finna matarholur, jafnvel þegar allt er svart
og heimurinn á heljarþröm. Fyrst og fremst eru það þeir sem
eiga til töfralækningu við sjúkdómnum og fullyrða að vítamin,
samsull af hinum og þessum efnum, ilmur af jurtum eða eitt-
hvað annað geti ýmist læknað eða komið í veg fyrir sjúkdóminn.
Meira að segja virt lyfjafyrirtæki fafla í þá gröf að auglýsa svona
nokkuð og fá fyrir það skömm í hattinn þegar upp kemst að
gróðafíknin hefúr borið skynsemina ofurliði og að litlar sem
engar rannsóknir eru að baki fullyrðingunum.
Smáfyrirtæki sem lramleiða grimur eru nú í óða önn að fram-
leiða þá til að uppfylla gríðarlega þörf fyrir þá og framleiðendur
ýmissa kvefmeðala eiga góða daga framundan. Það kemur
heldur engum á óvart að framleiðsla og þróun flarfundabúnaðar,
síma og skyldra tækja muni aukast gríðarlega. Ennþá er það svo
að gott þykir að vinna með þvi að hittast og sé það ekki hægt
vegna sjúkdóma er næstbesti kosturinn sá að nota fjarfundabún-
að. Sé sett inn einföld leit á Interntetinu að sjúkdómsheitinu
SARS, koma strax upp um rúmlega háif mifljón síðna. Af þeim er
um helmingur auglýsingar fyrir eitt og annað sem snertir sjúk-
dóminn, aðaflega vörur til varnar. Það er því ljóst að einhver við-
skipti aukast þó að líklega verði tapið miklum mun meira.
Island Hér á landi höfum við ekki orðið mikið vör við sjúk-
dóminn fyrir utan fréttir af dánartíðni, Jjölgun tilfefla og annað í
þeim dúr. Talsverður viðbúnaður hefur verið viðhafður á Land-
spítala - háskólasjúkrahúsi og gert er ráð fyrir að hægt sé að
taka á móti 40-80 sjúklingum ef þarf, með skömmum fyrirvara.
Önnur áhrif eru helst þau að ferðum til Kína hefur verið
frestað og ýmsum öðrum ferðum einnig en þó ekki í sama
mæli. „Við vitum til þess að þetta hefur haft ákveðin áhrif þó svo
þessi markaður, Asía, sé frekar lítið hlutfall af okkar ferðamark-
aði,“ segir Magnús Oddsson ferðamálastjóri. „Asíumarkaður-
inn er aðeins um 5% af okkar markaði og þó svo hann hyrfi með
öllu, sem auðvitað er ekki líklegt, eru það þó ekki nema þessi
5%. Það er þó ljóst að þessi sjúkdómur hefur veruleg áhrif á
ferðaþjónustuna í heiminum og þá helst flugfélög sem tilkynnt
hafa um verulega fækkun flugferða til Asíulanda. Þess ber
einnig að geta að striðið í írak hefur haft töluverð áhrif en saman
munu þessi áhrif vera talsvert mikil. Við erum ekki beinlínis
UTBREIÐSLAN: Á heimasíður WHO www.who.int/csr/sars/coun-
try/2003 05_16/en er að finna kort sem sýnir útbreiðslu sjúkdómsins.
Þann 19. maí voru staðfest smit 7739 frá upphafi tilkynninga, dauðs-
föll 611 og 3590 hafði batnað svo óyggjandi væri. Stífar reglur eru nú
í Kína varðandi tilkynningaskyldu og ferðalög fólks og allt kapp lagt á
að koma í veg fyrir frekari útbreiðslu, en nýjustu fregnir herma að
fjölgun tilfella sé nú helst á Taívan.
samkeppnisland við Asíulöndin og því ekki von á að við fáum
mikið af ferðum sem annars yrðu farnar þangað en eitthvað er
um að þeir sem leita eftír löndum fyrir ráðstefiiur og fundi skoði
slika möguleika."
Ef öruggt aö fljúga? .Áhriíin af HABL og hinum mikla frétta-
flutningi af sjúkdómnum koma fram í minnkandi áhuga á ferða-
mennsku einkum til Asíulanda," segir Guðjón Arngrímsson,
blaðafulltrúi Flugleiða. „Óvissa og óöryggi meðal þeirra sem
huga að ferðalögum hefur áhrif um aflan heim og þar á meðal
hér á Islandi og í löndunum í kring. Slík almenn áhrif er þó erfitt
að mæla, sérstaklega þegar reynt er að horfa til lengri tíma, og
ekki síst þegar þetta ber upp á sama tíma og stríðið í írak.“
Guðjón telur litia hættu á smitun í flugi. .Alþjóða heilbrigðis-
málastofnunin, WHO, og alþjóðasamband flugfélaga IATA, hafa
í sameiningu birt fróðleik um HABL og flug og þar kemur fram
að smithætta um borð er afar lítil. Öllum sem fá einkenni veik-
innar er ráðlagt að ferðast ekki. I löndum þar sem HABL hefur
breiðst út hafa heilbrigðisyfirvöld staðið fyrir eftírliti með far-
þegum, m.a. hitamælingum, til að koma í veg fyrir að veikir
ferðist. Vel yfir 200 milljónir farþega hafa flogið síðan í byijun
mars, þar af um þriðjungur í Asíu. Vitað er um að sex smitaðir
farþegar hafi flogið síðan í byijun apríl, en engin dæmi er um
smit um borð í flugvélum. Engin dæmi eru um að smitaðir hafi
flogið eftir að eftirlit var tekið upp.“
Loftræstlngin í flugvélum „Nútíma farþegaþotur eins og
Boeing vélarnar sem Icelandair notar hafa frábæra loftræst-
ingu, þar sem farið er eftír alþjóðaflugreglum," segir Guðjón.
„Ferskt loft streymir stöðugt inn í farþegarýmið. Allt loftið er
endurnýjað á þriggja minútna fresti. Loftstreymi um rýmið er
stýrt með það í huga að takmarka bakteríudreifingu. Notaðir
eru svokaflaðir HEPA filterar, sem notaðir eru á skurðstofum,
til að hreinsa loftkennda smitbera svo sem rykagnir og bakter-
íur. Auk þess er loft í farþegaþotum haft fremur þurrt, sem
dregur úr lífsmöguleikum sýkla.“ H3
67