Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1930, Síða 60

26
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
upp í silfurtæran himinblámann; en
Þingvallavatn lá kyrt og rólegt til
suðurs, eins og glampandi silfurflöt-
ur. Það var eins og íslenzk náttúra
vildi sýna gestunum, hve yndislegt
veðrið getur verið og hinn forn-
helgi þingstaður töfrandi fagur.
Dagurinn hófst með því, að sér-
stök ávörp voru flutt að Lögbergi
kl. 9.30. Var þá haldinn þingfund-
ur og að honum loknum fóru fram
þinglausnir. En áður en þingi var
slitið, var samþyktur og undirrit-
aður sáttmáli milli íslands og þjóða
Norðurlanda, er skuldbinda hlutað-
eigendur, til að leggja öll ágreinings
mál, sem héðan í frá kunna að
koma upp þeirra í milli, í gerðar-
dóm, og hlíta þeim úrskurði, sem
upp verður kveðinn, svo að þær
beri aldrei vopn hver á aðra. Er
þar fagurt fordæmi gefið öðrum
þjóðum, sem tala um frið, en í
sömu andránni hervæðast þó.
Seinni hluta laugardagsins fóru
fram íþróttasýningar og leikir, sem
var unun á að horfa, því fólkið var
vel æft, tigulegt og leysti verkefni
sín prýðis vel af hendi.
Klukkan átta um kvöldið sagði
forsætisráðherra íslands, Tryggvi
Þórhallsson, hátíðinni slitið.
Þessi síðasti hátíðisdagur á Þing-
völlum verður víst minnisstæður
öllum, sem þar voru. Hátíðin var
á enda og menn rendu huganum
yfir það, sem þar liafði farið fram,
og reyndar yfir þúsund ára tíma-
bilið liðna; og viðburðirnir liðu í
gegnum huga, hver á fætur öðrum,
og í öllu því minningasafni festist
hugurinn við eina staðreynd, sem
saga þjóðarinnar öll hefir sannað,
og Alþingishátíðin 1930 líka, en hún
er sú, að eining og samhugur hefir
verið og er aflið, sem hefir veitt
þjóðinni mátt til að sigra erfiðleik-
ana, þola þrautirnar, og er þá líka
óbrigðull leiðarvísir í framtíðinni
um það, hvar styrkur hennar ligg-
ur.
Samtökin og einingin voru öflin,
sem gerðu íslenzku þjóðinni mögu-
legt að lialda hátíð, slíka sem þá,
er haldin var á Þifigvöllum 1930.
Það var að sjálfsögðu vandað til
hinna ytri ráðstafana, en þær hefðu
orðið með öllu ónógar, ef fólkið
sjálft — einstaklingarnir sjálfir —
hefði ekki skiliö, að um sóma þeirra
var að ræða, og að þjóðin þeirra
litla stóð frammi fyrir dómstóli er-
lendra stórþjóða, sem við þetta
tækifæri voru að leggja mælikvarða
á þroska og menningargildi henn-
ar. En samtökin réðu dómsúrslit-
unum, sem, eftir því er eg bezt veit,
voru þau, að hvergi í heimi hefði
verið hægt að halda hátíð með slík-
um tignarbrag, annarsstaðar en á
íslandi.
Framkoma þjóðarinnar á hátíð-
inni var svo háttprúð og alvöru-
þrungin, að hún vakti sérstaka eft-
irtekt útlendra gesta. Þar var eng-
inn hávaði, ekkert tildur, ekkert
verzlunarbrask, engin illindi, engin
áflog og ölvaður rnaður sást ekki,
en alvöruþrungin ró hvíldi yfir öll-
um og öllu. Sá einbeitti ásetning-
ur manna auðsær, að hátíðin skyldi
verða í sem nánustu samræmi við
eðli þjóðarinnar, sögu hennar og
íslenzka náttúru — og sá ásetning-
ur tókst. En íslendingar voru ekki
alveg einir að verki. Náttúra lands.
ins gerði sitt til, með að gera há-
tíðina veglega og eftirminnilega,