Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1930, Síða 79

ALÞINGISHÁTÍÐIN '
45
Ameríku. Alt, sem snertir ísland,
snertir oss. Hver fregn að heim-
an, er sem sendibréf frá ástvinum.
í flestu er enn auðsætt, að lífta-ug
vor Vestur-íslendinga liggur frá
hjartarótum Fjallkonunnar. Arfur-
inn íslenzki er oss fjöregg. Þjóðar-
kostina vilja Vestur-íslendingar
varðveitá og ávaxta. Einskis æskja
þeir fremur, en að víðfrægja ætt-
Þjóð sína og ættjörð. Það er þeirra
sameiginlega metnaðarmál.
Prá öndverðu var æðsta og fyrsta
áform íslendinga vestan hafs, að
varðveita þjóðerni sitt. í því skyni
fylgdust þeir að, svipað og Laxdæla
saga segir frá um íslendinga, er ut-
an fóru í fornöld, og vetursetu áttu
í Niðarósi: — “í þenna tíma váru
margir menn íslenzkir í Noregi. —
— íslendingar váru allir saman um
vetrinn í bænum’’. —
Þjóðræknin — og heimförin —
er beint framhald þeirrar trygðar,
er forðum sameinaöi íslenzka odd-
vita í Niðarósi, og síðar vestur-ís-
ienzka forystumenn í Milwaukee,
Wis., 2. ágúst 1874. Því fóstbræðra-
iagi má ekki bregða. —
En tilgangur Þjóðræknisfélags
íslendinga í Vesturheimi er víðtæk-
ari en sú heitstrenging ein, að duga
íslendingum og varðveita minjar
íslands. Það; vill gera íslenzka
arenn tvígilda í þjóðlífi Vestur-
heimsmanna. Það vill halda á lofti
rnerki þess manngildis, er íslenzk
aiþýða á ein í öllum heimi. Það vill
auglýsa liinn fágæta menningarauð
íslenzkrar þjóðar. Það vill draga
hi’ þeim feiknstöfum og flokkaríg,
er sköp ristu ættbálki vorum endur
fyrir löngu, og veriö hefir böl
þeirra að fornu og nýju, eystra og
vestra. —
Svo þjóðrækni þeiri’a íslendinga
er nú dvelja í löndum sólarlagsins,
er alls ekki á vonarvöl, né heldur
vofir yfir oss þar vestra, sem ís-
lendingum, neitt útbyggingarbréf.
En ekki flyt eg yður fésjóð né
fjármunagjafir frá íslenzkum al-
menningi vestra. Þó tel eg oss
Vestmenn ekki með öllu tómhenta,.
“Silfur og gull á eg ekki, en það
sem eg hefi, það gef eg þér”. Eg
fer hér með það, er vér íslendingar
höfum ávalt talið öllum auði dýrra,
en hvorki verður verði keypt né
með gjöfnm sannað: Fyrir hönd 25
til 30 þúsunda Vestur-íslendinga,
tjái eg yður, búsettum á íslandi,
hjartfólgið bróðurþel bræðra yöar
og systra fyrir vestan haf. Eins
og Alþing og fulltrúar allra Norður-
landa samþyktu nú og hér, á þess-
um einstæða degi allrar mannkyns-
sögunnar, að lúka öllum málum, er
ísland varða, friðsamlega um ald-
ur og æfi, þannig ber eg yður holl-
ustuorð og heitstrenging allra
góðra Vestur-íslendinga, um að
tengja flota vorn og yðar, treysta
bræðraböndin og vernda af fremsta
megni dýrmætan ættararf. Þessi
“Nýi Sáttmáli” er skráður á hjörtu
vina yðar vestra, og innsiglaður
með bænum og blessunarorðum
þúsundanna, sem hér eru ósýnilega
nálægar í dag. —
Heimanför, fjarvist frá föður-
liúsum, eykur einatt samúð syst-
kina og frænda. Lífsloftið er
hreinna utan húss en innan veggja.
Vera má, að ættjarðarástin sé eins
hrein erlendis sem innan lands.
Fjarvistin frá íslandi hefir áreiðan-