Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1930, Side 100

66
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISPÉLAGS ÍSLENDINGA
Þá voru ekki neinar brýr komnar
á þessar ár og þar sem þær eru
vatnsmestar ár landsins og óreiðar
að heita má alstaðar í bygð, þá var
ekki öðru vísi fært yfir þær en á
ferju og að láta hestana synda. Var
það tilkomumikil sjón að sjá 20 —
30 hesta rekna út í þessi mórauðu
og köldu vötn og verða að synda
þvínær landa á milli. Einkum er
Ölfusá afar-breið við Óseyri og
sundið þar óvenjulega langt, en bót
í máli, að straumur er þar minni
en ofar. Eins og geta má nærri,
voru hestarnir mjög misjafnlega
sundfimir. Sumir vel aldir fjörhest-
ar báru langt af hinurn og rifu sig
langt fram úr hópnum. En margir
útigangshestar áttu fult í fangi með
að komast alla leið, enda hrakti þá
svo fyrir straum, að sundið varð
miklu lengra fyrir þá en hina. Stór-
ir fjórrónir bátar voru notaðir fyrir
ferjur og gátu í iþeim setið margir
ferðamenn í einu ásamt miklum
farangri, en þar að auki voru not-
aðir minni bátar til að róa á eftir
hestunum og beina þeim á rétta leið
ef þeir vildu snúa við eða hrekjast
of langt undan straunmum.
Þannig var ferjað yfir þessar ár
á degi hverjum allar árstíðir nema
þegar þær voru lagðar ísi og hægt
var að ríða ísinn
Það var auðséð á mörgum hestun-
um, að þeir tóku sér mjög nærri að
þola sundið og kuldann í ánum.
Voru þeir slæptir mjög og móðir,
er þeir komu uppúr og hríðskulfu
sumir. Pyrir kom að hesta mæddi
sundið svo að þeir “flutu sofandi að
feigðar ósi,’’ — en þó mun það hafa
v e r i ð tiltölulega s j a 1 d g æ f t.
Hestarnir okkar eru þrautgóðir á
raunastund. Hitt mun oftar liafa
borið við, að hestar yrðu innkulsa
eftir sundið og fengju lungnabólgu
og biðu af því bana fyr eða síðar.
Eg man ætíð, hve gaman mér
þótti að sitja í ferjubátnum og
athuga hestahópinn á sundinu og
gaman var að sjá hve hestarnir voru
fegnir landtökunni hinumegin og
hrestust vel við að fá að velta sér
í sandinum og síðan fara að kroppa
grasið.
En það var annar hópur dýra, sem
alla jafnan sást á sundi, hér og hvar,
bæði í Ölfusá og Þjórsá í þá daga
þegar ferjað var. Eg tala ekki um
þá mörgu liunda, sem voru með í
förinni í þetta skifti sem oftar,
heldur á eg við þá mörgu seli sem
sfcutu upp liöfðunum hver af öðrum
og skímuðu til allra hliða með
mestu forvitni til að athuga ferða-
fólk og flutning allan. Þeir voru
svo gæfir að þeir fældust ekki bát-
ana fyr en við lá að til árekstra
kæmi eða að árarnar gutluðu rétt
við eyrun á þeim. Svo forvitnir voru
þessir fornu Faraós liðsmenn að
þeir nærri gleymdu sér af forund-
run, og var þá gaman að horfast í
augu við þessa liðsmenn Faraós og
aðgæta hve andlit þeirra voru mann
leg í svip og þjóðsagan sennileg a.
m. k. fyrir mig og niína líka á þeim
árum. Mér var sagt, að selirnir
hændust einkum að þeim bátum þar
sem konur sátu með ýmislega lit
sjöl og svuntur; sérstaklega var
rauður litur talinn áhrifamestur. En
þar næst var það samkvæmt al-
þýðutrúnni, eigi sízt er vanfærar
konur sátu í bátunum, að selirnir
seiddust til þeirra, með sérstöku
töframagni forvitninnar. Hvað sem