Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1930, Page 144

110
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISPÉLAGS ÍSLENDINGA
Leg'g'ur stjórnarnefndin til, samk. Á
lið 15 greinar í lögum félags vors, að þing
ið kjósi hr. H. S. Bardal sem heiðurs-
félaga.
Ég hefi þegar vikið að annmörkum
ársins hvað
ÚTBREIÐSLU STABFIÐ
snertir. Það er kunnugra en frá þurfi að
segja, að það hefir beðið mestan halla
við heimferðar-uppþotið. Deilu-harðindin
hafa I bráðina umgirt útbreiðslustarfið,
eins og hafís hallæris áranna ættjörðina.
Auðsætt er, að þau félagsmála vorra sem
helzt þurfa almennings fylgi, myndu, eins
og nú standa sakir fá daufa áheyrn eða
ella vera gerð að skotspæni. Á stundum
er góðum málum unnið ógagn hið mesta,
er þeim er telft fram er sundrungar
öflin eru í uppnámi. Þarf naumast annað
en minna á deiluna á þessum stað um
myndastyttu Jóns Sigurðssonar og Is-
lendingadagshaldið, þegar Winnipeg Is-
lendingar fóru til Selkirk eða Argyle til
hátíðahalda, heldur en koma sér saman
um einn íslenzkan hátíðisdag í heimahög-
um. Alt slíkt ófriðarstjá, sem góðum
mönnum er ávalt harmsefni, jafnvel þótt
þeir hafi inn í það sogast, minnir á það
sem eitt nútíðarskáldið íslenzka kvað um
fögnuð þeirra afla, er alt vilja feigt:
“Pjörugt gengur nú í henni Nábeinavík.”
En þrátt fyrir félagslegar ógæftir og
hættu, hefir Þjóðræknisfélagið haldið hlut
sínum og afla hvað fylgi og félagatölu
snertir. Deildunum í Winnipeg og Sel-
kirk hefir aukist fylgi, og svo mun víðar.
En því er nú miður, að á Þjóðræknisfél-
agið, og það alt er íslenzkt er, mun lítið
af sumum meðbræðrum vorum svipað og
drottningin leit á Mjallhvít forðum.
En hér kemur til greina nýr þáttur.
Koma hr. Árna Pálssonar, landsbókavarð-
ar frá Reykjavík, er fór vestur um haf
að tilhlutan Þjóðræknisfélagsins, mun
reynast drjúgur þáttur í vinsældum og
útbreiðslu félagsins. Auk þess að við-
frægja Island og menning Islenzkra
manna meðal hérlendra, ver hinn góði
gestur vor fullum mánuði til fyrirlestra
og ferðalaga um nálega allar aðal stöðvar
Islendinga vestan hafs. Er þess vænst
að allir Vestur-Islendingar fagni þeim
mæta fulltrúa íslenzkra gáfna og íslenzk-
rar þekkingar. Efalaust uppsker þjóð-
rækni vor ríkulega af komu hans og dvöl
vor á meðal. Hefir stjórnarnefndin ráð-
stafað ferðum hans, í von um samþykki
þings og hlutaðeigenda. Gefst þinginu
kostur á að heyra hann og fagna honum.
Við komu hans til Winnipeg bauð stjórn
arnefndin gestinn velkominn til Islendinga
hér vestra, með kveldverði á Royal Alex-
andra gistihúsinu hér í borg. Síðan hefir
hann þegar vitjað sumra íslenzkra bygða
i Saskatchewan og Alberta. — Mun þorri
Vestur-íslendinga meta við Þjóðræknis-
félagið þá ráðstöfun um vesturför Árna
Pálssonar, og fylla að heldur flokk þess
eftir en áður.
Á árinu var gerð tilraun til að fá félag
Islendinga í Chicago, er nefnir sig Vísir,
til að sameinast Þjóðræknisfélaginu. Þótt
ekki yrði af fullkominni sameining hvað
félagið Vísir snerti, minnir þessi viðleitni
á hve eðlilegt og æskilegt það væri, að
sem flest íslenzk lestrarfélög og önnur
félög meðal Islendinga hér vestra, er hafa
að augnamiði viðhald íslenzkrar þjóð-
rækni, stæðu í sambandi við Þjóðræknis-
félagið. Að því takmarki þarf að keppa.
HEIMFARARMAL
Þjóðræknisfélagsins er í höndum nefndar
er þegið hefir starfsumboð unz heimför-
inni er lokið. Þó geri eg mér von um að
formaður þeirrar nefndar, og ef til vill
fleiri nefndarmenn er þing sitja, skýri
það mál fyrir þingheimi. I þessu ávarpi
verður því ekki gerð nein tilraun til að
segja starfssögu þess stórmáls. En ekk-
ert mál mun hafa viðtækari og varanlegri
áhrif á viðreisn íslenzkrar þjóðrækni hér
eystra en heimfararmálið. Á það hafa
andstæðingar Þjóðræknisfélagsins einnig
komið auga, eða þeir í þeim hópi, er skæð-
in sníða. Um þýðing þess er þá enginn
ágreiningur. Og eg, sem áreiðanlega er
enginn loftkastala smiður, tel þetta mál
vonasjóð þjóðrækninnar. Það er oss, er
teljumst Islendingar, þótt erlendis dvelj-
um, hjartfólgnasta málið. Við ný kynni
mun nýr skilningur og aukinn kærleikur
til lands og þjóðernis þroskast hjá hinum
útfluttu. Og heima þjóðin fær að eg vona,
ástarhug til þeirra barna sinna, er fóru