Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1936, Side 24

6
Tímarit Þjóðræknisfélags íslendinga
þarmeð var málið í fyrsla sinn reifað á alþjóðlegum vettvangi. Siðan hefir
athygli þjóðréttarvísindanna beinst að málinu.
í riti þessu lagði eg m. a. áherzlu á: “að sú niðurstaða, sem eg hefi
kornist að, er beinlínis andstæð hinni alment viðteknu skoðun á málinu, og
mér vitanlega hefir enginn höfundur, að undanteknum íslendingum sjálfum,
haldið i'ram þeirri skoðun, sem eg set fram í þessu riti. Eg gæti trúað, að
orsökin til þess sé sú, að vísindamenn á þessu sviði hafa ekki haft tækifæri
til að kynna sér málið, sem hingað til hefir haft litla alþjóðlega þýðingu, en
er nú, þegar ísland er að komast í nánara samband við umheiminn, miklu
þýðingar meira en áður.
Gagnrýni, sú sem fram kom á þessu riti mínu, sérstaklega frá Dana hálfu
og þær deilur, sem það vakti, urðu til þess að eg fór að sökkva mér niður i
málið. Eg skrifaði því um það tvö rit á þýzku: “Zwei umgestrittene Staaten-
bildungen” (Island und Kroatien) Berlin 1918 und “Die gegenwártigen Staat-
enverbindungen,” Berlin 1921.
Réttarstaða íslands var viðfangsefni þýzkrar doktorsritgerðar eftir
Siegfried Remertz við háskólann í Greifswald (1919). Síðar hefi eg skrifað
um málið í vísindaleg tímarit, og eg hefi smám saman útvegað mér alt hið
markverðasta, sem skrifað hefir verið um það á dönsku og íslenzku, bæði á
tímabili stjórnarskrárbaráttunnar, 1904—1918 og síðan 1918 (það ár var
sjálfstæði íslands alþjóðlega viðurkent). Eg hefi safnað 26 bindum af blaða-
úrklippum (2600 bls.)i) um réttarstöðu íslands bæði úr innlendum og út-
lendum blöðum—en þar hefi eg sjálfur lagt til rífan skerf. Þar að auki
hefi eg komist í samband við ýmsa helztu stjórnmálamenn Danmerkur og
íslands og á víðtækt einkasafn af bréfum um þetta mál (285 talsins).2)
í þessu riti, sem fyrir góðvild og hjálpsemi herra prófessors Dr. Herberts
Kraus og Verlags, fúr Staatswissenschaften und Geschichte, birtist í ritsafni
því, sein prófessor Kraus gefur út, nota eg drjúgum ofannefndar heimildir,
sem vísindin hafa ennþá ekki unnið úr. Því miður verð eg í eftirfarandi riti
oft að tala í fyrstu persónu. En hlutdeild min í málunum hefir gjört það
óhjákvæmilegilegt.
Eg vil einnig taka það fram, að það sem eg hefi skrifað í dagblöðin um
réttarstöðu íslands hefir ekki orðið til í dægurþrasi baráttunnar, heldur hefi
eg lagt kapp á að skrifa hvaðeina hlutdrægnislaust um þessi mál.
Stokkhólmi, i ágúsl mánuði, 1934.
RAGNAR LUNDBORG.
1) EftirleiSis auCkent nieð “Acta Isl. Lundb. A.”
2) Eftirleiðis auðkent með “Acta Isl. Lundb. B.”