Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1938, Blaðsíða 78

54
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
hér sé eigi getið. — Yfirleitt hefi eg
ekki rekið mig á neitt merkara í
blöðunum um Shakespeare en erindi
Salóme Halldórsson, B.A., um
“Kvenhetjur Shakespeare’s,” flutt í
Fyrstu lútersku kirkju íslendinga í
Winnipeg 21. apr. 1911 (Lögb. 2.
mars 1911). — En svo aftur sé vikið
að afmælinu, má nefna grein þá er
Finnur Jónsson skrifaði í tilefni
þess og út kom í norska tímaritinu
Edda 1916, 6: 185-188 (“Shake-
speare i Island”).
Ef eg man rétt kom Steinunn
Anna Bjarnadóttir heim til Reykja-
víkur vorið 1927 eftir nokkurra ára
nám í London og flutti þá röð af
fyrirlestrum um Shakespeare, sem
ekki hafa þó verið prentaðir. Árið
eftir kom í Eimreiðinni (1928, 34:
270-282) stutt grein um Shake-
speare eftir Richard Beck. Er það
eflaust ihin besta yfirlitsgrein sem
um skáldið hefir verið skrifuð á
íslenzku.
VI.
Hugurinn hvarflar aftur til hins
ágæta kvæðis Stephans G. Steph-
anssonar um ræningjann, sem
vóg ei til fjár eða brendi,—
Þó sópaði ’ann óheimilt Evrópu lönd
Með ófrómri ræningja hendi.
En þótt sönn sé lýsingin, þá á hún
ekki við Shakespeare einan. Líkara
þætti mér að hún ætti við flest
stórmenni sögunnar. Þeir standa
ávalt á herðum fyrirrennara og sam-
tíðarmanna. Dæmi Snorra er fs-
lendingum nákomnast. En lýsing-
in á ekki aðeins við einstaklinga,
hún á líka við heilar þjóðir, fyrst
og fremst þær sem menningarþjóð-
ir eru kallaðar. Þær eiga menningu
sína því að þakka að margir ein-
staklingar hafa lagst á eitt að draga
í sjóð þeirra allan auð veraldar í
föstum, lausum og andlegum aur-
um, — ekki sízt andlegu verðmætin.
Og eitt af því sem markar ís-
lendinga sem menningarþjóð er ein-
mitt sú viðleitni þeirra á blóma-
skeiðum bókmentanna eins og 13. og
19. öldinni að tileinka sér útlend
menningarverðmæti með tungu-
mála-námi, utanferðum og þýðing-
um. Þýðingar helgar, Tristrans
saga, Karlamagnúsar og Þiðreks-
saga, Biblían, Paradísar misslir,
ódysseifs-kviða og leikrit Shake-
speares alt eru þetta ómetanleg and-
leg verðmæti, sem við eigum því
að þakka að til voru menn er skildu,
ekki einungis hin útlendu mál, held-
ur einnig gildi ritanna. Stundum
hafa útlendingar rétt hjálparhönd,
þannig var bæði Paradísar-missir og
2. útg. ódysseifskviðu kostuð af
enskum áhugamönnum og íslands-
vinum. Frægast og alkunnast er
þó dæmi Biblíunnar, sem hið breska
biblíufélag hefir gefið eigi aðeins
íslendingum heldur og siðuðum og
viltum þjóðum út um heim allan.
Það er mikið mein að ekki skuli
vera til Shakespeare-félag á borð við
biblíufélagið; en Englendingar og
Ameríkumenn hafa nú einu sinni
bundið sáluhjálp sína við Biblíuna
og úr því er víst ekki að aka. En
hinu verður ekki neitað að fslend-
ingar hafa sýnt Shakespeare eins
mikinn sóma og ýtrast verður af
smáþjóð krafið. Hann er til á mál-
inu, tilbúinn til leiksýninga og til-
búinn til prentunar, hvenær sem fe
fæst til.