Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1944, Blaðsíða 114

92
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
nokkrir landar að skoða þetta svæði
norður á milli vatnanna. Mig minnir
að Jón Sigfússon væri sá fyrsti eða
með þeim fyrstu, sem tók þar land.
Fljótt fjölgaði landnemum þar, og
var bygðin skírð Álftavatns-nýlenda.
Fjöldinn af þeim, sem fyrst fluttu
út, settust að á svæðinu þar sem nú
er Lundar-bær og nokkrir þar norð-
austur frá. Um haustið 1890 flutti
eg með konu mína og þrjú börn út
þangað og vorum til húsa hjá Árna
Freeman, sem numið hafði land norð-
austur af Lundar. Nú voru þarna
sestir að margir búendur. En eins og
áður er skýrt frá, var það Freeman
Bjarnason og Framfarafélagið sem
komu því til leiðar, að stjórnin lagði
til leiðsögumann og hesta, og stóð
allan kostnað af þeim leiðangri. Má
því óhætt telja, að það hafi verið
fyrstu tildrögin að því, að sú nýlenda
myndaðist.
Fjölda landnemanna flutti eg út í
nýlenduna áður en eg fór þangað
sjálfur, og voru þær ferðir ekkerc
spaug. Menn urðu að vaka til skiftis
til að halda við reyk fyrir skepnurn-
ar; flugnavargurinn var svo voða-
legur.
Nú þegar hér var komið og menn
voru búnir að byggja sér bráðabirgð-
ar kofa, versnar útlitið og vonirnar
bregðast, eins og oft vill verða. Vatn
fór að flæða yfir alt láglendi, svo
ekki var útlit fyrir, að menn gætu
náð upp heyjum fyrir þær fáu skepn-
ur, sem þeir áttu. Allir, sem þarna
höfðu sest að, urðu því að flytja það-
an inn að Grunnavatni (Shoal Lake).
Þar var mikið af óteknu landi, beggja
megin við vatnið. Aðeins einn bú-
andi, ísleifur Guðjónsson, flutti
lengra austur og bjó þar nokkur ár.
Af þessum flokki landnemanna
myndaðist Grunnavatns nýlendan,
svo nú verður umtalsefni mitt um
hana, því þangað flutti eg einnig og
bjó þar í 31 ár, og blandast inn í þá
frásögn brot úr ævisögu minni, því
mörg eru vegamótin þeirra, sem langa
ævi eiga að baki.
Nú vöknuðu nýjar vonir hjá bygð-
arbúum um framtíðina, því nógan
heyskap var að fá, fiskur var í vatn-
inu, andir syntu í hópum, og dýrin
þutu um skóginn. En brátt kom
breyting á alt. Nú fór að hækka í
vatninu, og það svo, að vandræði
urðu að ná nægilegu heyi handa þess-
um fáu skepnum sem menn áttu. Svo
kom annað fyrir, sem engum datt til
hugar að brygðist. Hætt var við, að
leggja H. B. brautina. Það hafði, að
sagt var, aðeins verið svívirðilegt
pólitískt bragð í tilefni af kosning-
um, sem þá stóð til að færu fram.
Óðum hækkaði í vatninu, og meiri
vandræði urðu með heyskap. Var nú
þingmannsefnið, sem var að sækja
um kosningu, beðinn að fá stjórnina
til þess að rannsaka, hvert ekki væri
gjörlegt, að grafa skurð í gegn um
Woodland-sveit og suður í Assim-
boine-ána, því þangað væri nógur
halli. Þingmannsefnið lofaði því, og
var einhver mæling gjörð, og skurð-
ur grafinn vestur í Manitoba-vatn-
Sá skurður þurkaði votlendið mill*
vatnanna, en hafði engin áhrif a
Grunnavatn. En nú tók náttúran við
— og vatnið fór að lækka, svo engin
vandræði urðu með heyföng. Fór þa
búskapurinn að lifna við, og ekki
leið á löngu, að öll lönd voru numin
beggja megin vatnsins og þar út fra-
Öllum fór að líða betur, þó margi1
erfiðleikar ættu sér stað hjá þessum