Læknablaðið - 01.08.1923, Qupperneq 73

LÆKNABLAÐIÐ
i/'
sens (1882) 4,6 hver; af G. Magnússonar (1912) 11,3 hver og af mínuni
(1923) 26,8.
Eg geri nú sem sagt ráö fyrir aö ungl. hafi ekki verið sýkingarhættara
])á samanboriS viS hina eldri. en nú er, og þvi megi reikna rénun veik-
innar út í tölum, meö því að reikna hve marga siúklinga eg ætti aö hafa
haft, ef gert er ráð fyrir sama hlutfalli hjá mér, milli sjúklinga innan
1 vítugs og eldri, eins og verið hefir hjá sjúklingum hinna þriggja eldri
lækna.
Eg heföi því átt aö hafa
samanborið viö
Finsen Jónassen G. Magnússon
i9-5 23 56.5
sjúklinga en haföi 134. Rénunin veröur þvi sem hér segir:
15 ár 30 ár 11 ár
1867 1882 1912 1923
100 85 35 15
Til hundrað sjúklinga áriö 1867 (þegar Finsen gaf út ritgerð sína). svara
þá 15 áriö 1923; samkvæmt því eru sullsjúklingar nú um þaö bil sjö (6,7)
sinnum færri en fyrir 60 árum, og hugsa eg að þaö sé nærri sanni.
Jón Finsen var 10 ár læknir i noröausturfjóröungi landsins og konni
þá til hans 69 sullasjúklingar innan tvítugs, og voru flestallir úr þeim
fjórðungi, en til Guðm. Magnússonar komu að eins 15 sullsjúklingar svo
ungir á þeim 20 árum sem skýrsla hans nær yfir, og er þó óhætt aö full-
yröa, að þá hafi sótt til hans fullur heimingur Jieirra sullsjúklinga seni
ieituðu læknis, hvaðanæva af landinu. Þetta eitt nægir til þess aö sýna
hve rénunin er gífurleg.
Þessi rénun stafar náttúrlega af ráöstöfunum þeim. sem geröar hafa
verið af hendi lækna og heilbrigðisstjórnar síöustu áratugina, til þess aö
draga úr sullasýkingarhættunni,, samfara vaxandi þrifnaði almennings/'5
En auk þess má og gá aö því, að tala kaupstaöarbúa hefir stöðugt fariö
vaxandi síöustu áratugina, svo að nú er rúmur Y\ hluti landsmanna bú-
settur i kaupstööum, og ]iar er mönnum, vegna minna hundahalds, ööru-
vísi starfs- og lifnaöarhátta, síður hætt við að taka sullaveiki en þeim
sem búa í sveit.
Eins og aö líkindum lætur, voru langílestir ]iessara sjúklinga með lifr-
arsulli, alls 103, oftast var sullurinn hægra megin i lifrinni, og lágu 40
þeirra upp að þind (e c h. subphrenic), stöku sjúkl. höföu þó sul!
vinstra megin í lifrinni og þá oft samfara sulli hægra megin. Alls voru
])aö 12 sjúklingar, sem höföu fleiri en 1 sull i lifrinni, 6 höfðu sulli í kviö-
arholi auk lifrarsulls, en 14 sjúklingar höföu aö eins sulli í kviðarholinu
(omentum, fossa Douglasi o. s. írv.), og ]iá vanalega fleiri en einn.
1 sjúkl. hafði sull i miltinu og 3 i hægra nýra, en 13 voru með sulli í
beinum eöa holdi, og voru 4 þeirra í gömlum sullskuröarörum.
Mjög sollnir sjúklingar sjást nú orðið sjaldan, en hér læt eg fylgja
* Sjá Læknabl., apríl 1923. G. Alagnússon: Utn rénun sullaveikinnar á íslandi.