Læknablaðið - 01.08.1923, Qupperneq 139

LÆKNABLAÐIÐ
2.37
og larynx-difteri, ráölagöi eg aö einangra liann vandlega fyrst um sinn.
En þá var þaö orðið of seint. 29. nóv. var sent til mín frá bænum i mikl-
um flýti. Þegar eg kom, var 5 ára drengur dáinn úr croup fyrir 1 klukku-
tíma og annaö barn, 10 ára, meö greinilega pharynx-difteri.
Viö alt þetta er ýmislegt einkennilegt. T. d. talar alt fyrir því, að pilt-
urinn, sem fyrst veiktist, hafi ekki haft tækifæri til aö sýkjast eftir 20.
okt., er hann fór úr Þórshöfn. Hvernig stendur þá á þvi, aö hann veikt-
ist ekki fyr en 10. nóv.? — Mér finst þaö vera ljóst. Auðvitað getur
skeö, aö incubationin hafi veriö svona löng. Þó er líklegra, aö hann fái
gerlana í föt sin eöa eitthvað, er hann hefir meöferöis, um eöa fyrir 20.
okt., i Þórshöfn, geymi þá svo þar til fyrstu dagana í nóv., aö hann
sýkist endanlega. Hér er enn þá eitt atriöi, sem liendir á óbeina sýkingu.
Eg skal nefna annaö dæmi um einkennilega útbreiðslu liarnaveiki. 8.
mars 1922 kemur til mín maöur, 36 ára að aldri, og segist hafa haft ónot
í kokinu s. 1. sólarhring. Maöur þessi var hjá okkur hjónunum i fæði og
húsnæöi. Þá hafði ekki borið á liarnaveiki í Þórshöfn frá þvi seint í des.
árið áöur og undanfarnar vikur haföi þessi maöur alls engin mök haft
viö menn utan kauptúnsins. Hann haföi greinilega angina diphtherica, svo
aö varla varö um vilst kliniskt, og auk þess fundust typiskir B. D. viö
ræktun og jafnvel strax viö einfalda ádrepu. Hvernig þessi maður hefir
átt að sýkjast beint af nokkrum sjúkling eöa gerlabera er mér huliö. Aítui
á móti eru allar likur til ])ess, aö hann hafi sýkst á óbeinan hátt. — Maö-
urinn var óðar einangraöur í herbergi hér i húsinu og það stranglega, þvi
að eg var hræddur um enn þá meiri útbreiðslu, ef hús það, er eg bý í,
sýktist mjög. Hann varð litið veikur og gat hirt sig aö mestu sjálfur
og enginn kom inn til hans nema kvenmaöur, er færöi honum matinn, með
öllum varúðarreglum. Til einangrunarinnar var vandað sem liest og mikið
fyrir haft. En alt var þaö ..inutile pondus'*. 12. mars veiktist kvenmaöur-
.nn er stundaöi hann og sama dag önnur stúlka hér í húsinu. Hafa auö-
vitaö báðar verið sýktar, áður en einangrun mannsins byrjaöi.
Hvernig skeöur svo þessi óbeina sýking?
Vafalaust getur sóttkveikjan‘oft haldiö lífi utan viö mannslíkamann,
vikum og mánuöum saman. B. D. er aö mörgu leyti resistent og kulda
1. d. þolir hann afbragðsvel. Aðalaðsetursstaður hans mun þó vera slím-
húö sjúklinga og gerlabera. Út úr líkama þeirra kemst hann á marga
vegu, með hósta, hnerra, hrákum, slími úr munni og koki, útferö úr aug-
um og eyrum o. s. frv. og mengar hvaö eina, sem hendi er næst, föt ann-
ara manna, andlit þeirra og hendur, hréf, blöð og allskonar muni. Heil-
brigður maöur, ekki gerlaberi í venjulegri merkingu, tekur við sóttkveikj-
unni og flytur hana á nálæga eða íjarlæga staöi og mengar ýmsa hluti, er
aðrir geta svo sýkst af, eftir lengri eöa skemri tima. Og liklega getur
virusinn á þennan hátt gengiö á milli marga heilbrigðra manna. Eg hefi
séð margt, er bendir á þaö.
Þegar talaö er um útbreiðslu veikinnar, er ekki úr vegi, að minnast á
ónæmið, er hún veldur. Um það eru mjög skiftar skoðanir. Flestir halda
því fram, að það muni vera meira og minna, sumir jafnvel töluvert örugt
(Bendix). Aörir segja, aö barnaveiki láti ekki eftir sig neitt ónæmi
(Bertin-Sans & Carrieu: Prophylaxie des Maladies Transmissibles, París
1920). Slikt er þó harla ólíklegt. Eg hefi aldrei oröiö var við sýkingu