Læknablaðið - 01.08.1923, Blaðsíða 141

LÆKNABLAÐIÐ
?39
eftir því, hvar hún er og þó einkum hitt, aö meö tímanum -breytist eíSli
og líf gerlanna (evolution. involution).
Aö lokum örfá atriöi um varnir gegn þessum sjúkdómi.
Ekki er eg í neinum vafa um, aö rétt sé jafnan í byrjun, aö reyna af
fremsta megni aö hefta útbreiöslu barnaveiki, jafnvel þótt þaö kosti mjög
fyrirhöfn og fé. Þó um létta veiki, sem þessa, sé aö ræöa, mun hún oft-
ast veröa ýmsum aö bana, fleiri og færri. Og oft, meira.aö ^egja oftast,
ætti aö vera hægt aö hefta útbreiöslu hennar í sveitum, er hún kemur
upp á einhverjum einum bæ. Aíér er naer aö halda, aö heföi eg, er veikin
kom upp á fvrsta bænum hér, vitaö jafnmikiö um eöli hennar og nú, þótt
litiö sé, heföi heppnast aö stööva hana.
Aö visu bar.eg kensl á veikina strax og eg sá hana, af því aö slikt var
auðvelt, — eitt af börnunum meÖ croup, — varaöi alvarlega viö sam-
göngum og lét alla vita. En þó verö eg aö játa, aö dálítiö hik var á rnér
meö fyrirskipun strangra sóttvarna. Altaf fyrst leiöinlegur vafi, og þ<)
ástæöulaus, um þaö, hvort þetta væri nú áreiðanlega barnaveiki. Því hvaö-
an og hvernig átti hún svo sem aö liafa borist? Nú sé eg að þetta var
ófyrirgefanlegt hik. Fyrst af öllu ]>arf maöur aö vera konsequent í sótt-
varnarráöstöfunum sínum. Nú er mér ljóst, aö eg heföi átt að láta lög-
reglustjóra setja bæinn í stranga, örugga og langvarandi sóttkví. Sótt-
hreinsa svo ekki fyr en eftir nægilega langan tima og v e r a þ á s j á 1 f-
u r viðstaddur sótthreinsuniiia. Eg vil þó strax taka fram,
að svo strangar ráöstafanir álit eg að eins þá rétt aö gera, er barnaveiki
kemur upp á einu sveitaheimili, en er hvergi annarsstaöar í héraöinu, og
hefir ekki verið þar um langan tíma. Og komi veikin upp á mörgum
bæjum samtímis, er réttmæti þessara ströngu ráðstafana vafasamara, og
•það því fremur, því fleiri sem bæirnir eru. En hér kom veikin fyrst á
aö eins einn bæ. Og hefðu varnir viö hann veriö nógu
strangar' frá upphafi, heföi sóttin aldrei breiös.t
n e i 11 ú t þ a ö a n.
\ iö óbeina sýkingu mun þaö aðallega vera tvent, er kemur til greina.
Fyrst h e n d u r manna. Þeim er venjulega Leitt mest fyrir viö hvaö
eina, og þær veröa helst fyrir mengun viö hósta og hnerra hjá gerlaber-
unum, og koma gerlunum svo lengra út í heiminn. Þess vegna á
a ö b a n n a s t r a n g 1 e g a ö 1 1 h a n d a b ö n d, sem ósiö algerlega
hliðstæðan kossunum og jafnskaðlegan þeim, á barnaveikisheimilum og
í nágrenni þeirra. Fyrirskipa jafnframt grandgæfilegan og tíðan handa-
])vott. í ööru lagi má ekki gleyma h u r ö a h a n d f ö n g u m. Allir sjá,
nve þeim er hætt viö sóttmengun. Þeim þarf að halda vandlega hreinúm
og sótthreinsuðum með tíöum þvotti.
Fyrir aðalsótthreinsun skyldu fara fram 2—3 aukasótthreinsanir, eftir
þörfum yfirgripsmiklar, til ])ess aö koma í veg fyrir að hús og munir
sóttmenguöust of herfilega. Sú fvrsta þegar eftir greining sóttarinnar,
að lokinni eins rækilegri innanheimilis-einangrun hinna sjúku og framast
gæti veriö kostur á.
Allir heimilismenn skyldu iðulega skola háls og andlit úr 1% sol. pheno-.
salyli eða ööru álika sterku og óeitruðu sóttvarnarlvfi. Ef þurfa þætti,