Stefnir: tímarit um þjóðmál og fleira. - 01.01.1932, Blaðsíða 23

Stefnir]
Hvaðan er fjárkreppan?
23
Fall enska pundsins er nokkurs-
konar yfirlýsing um það, að nú
sé kreppan komin í algleyming.
Allt þetta sýnir okkur þann
alþjóðablæ, sem er yfir krepp-
um nútímans, eins og yfirleitt
yfir öllum viðskiftum heimsins í
blíðu sem stríðu. Öldur þær, sem
vaktar eru langt úti í heimi,
skella hér að ströndum. Verð-
sveiflur fara yfir löndin eins og
„lægð-ir“ og hitabylgjur veður-
fræðinnar. Enginn getur tryggt
sig með öllu gegn kreppunum,
nema sá, sem setur sig í nokk-
urskonar æfilangt fangelsi, ein-
angrar sig.
En þessi ótvíræða viðurkenn-
ing má ekki leiða athyglina frá
hinu, að hver þjóð er enn nægi-
lega einangruð til þess, að valda
mestu um allan sinn hag. Þegar
Englandsbanki gefst upp við það,
að halda uppi pundinu, þá er það
mest að kenna f jármálastjórn
Englendinga sjálfra. — „Heims-
kreppan" ríður baggamuninn, af
því að hún hittir borgina illa víg-
.girta, eins og harði veturinn, sem
sýnist ekki heimsækja nema
þann bóndann, sem er heylítill.
Stabbarnir eru minni eftir harða
veturinn, en að ytra útliti, og í
öllum meginatriðum fer góði bú-
maðurinn ólamaður frá illum vetri.
Og alveg eins er það með þjóð-
irnar. Kreppan skellur á þeim
öllum, en afleiðingar hennar fara
að. mestu eftir viðbúnaðinum
heima fyrir.
Til þess að sannfærast um
þetta, þarf ekki annað en renna
augunum yfir veröldina. Ógegnd-
arlöndin, þar sem hæst hefir
glumið framfaragasprið án þess
að miðað væri við vöxt og gjald-
getu þjóðarinnar, löndin, þar sem
fjáreyðsluathafnir stjórnanna eru
skoðaðar sem beinar gjafir og
velgerningar, en lítið er hugsað
um, að fé til alls þessa er tekið
af fólkinu sjálfu, yfirleitt þau
lönd eða þær þjóðir, þar sem Lýð-
skrumararnir eru látnir ráða, og
það er ekki sízt þar, sem sósíal-
istar eru við völd — í þessum
löndum er allt lamað af krepp-
unni. En svo eru önnur ríki, þar
sem annað hvort hafa setið við
völd harðjaxlar, sem jafnframt
eru gætnir menn, menn, sem ekki
hlusta á skrumið, eða þá þar, sem
þjóðin sjálf lítur ekki síður á
skattana en það, sem hún fær
fyrir þá, þar sem hlýtt er á
skattana tala ekki síður en verk-
in, þar er kreppan væg. — Má
nefna Frakkland sem dæmi. Þar