Stefnir: tímarit um þjóðmál og fleira. - 01.01.1932, Side 65

Stefnir]
Fjármeðferð stjórnarinnar.
65
virts forsætisráðh. verður að slá
niður harðri hendi. Hún er háska-
leg- villukenning, háskalegri en
eg hefi tök á að lýsa. Hún sýnir
•svo mikla léttúð í fjármálum, að
ekki er viðunandi. Eg verð að
viðurkenna að hæstv. forsætis-
ráðh. hefir tekist að fullnægja
fyrri lið þessarar villukenningar.
Honum hefir tekist allt of vel að
safna skuldum í góðærunum. En
hann á eftir að sýna, að honum
gangi eins vel að afborga á
krepputímunum og fáir munu
hafa trú á, að svo verði.
Eg verð að víkja nokkuð nán-
ar, að hinum miklu greiðslum
hæstv. stjórnar umfram heimild-
ir fjárlaga. Þessar greiðslur sýna
það mjög áberandi, að hún hefir
algerlega virt að vettugi fjár-
Aæitingavald þingsins. Nú veit eg
það vel og viðurkenni, að ýmsar
npphæðir fjárlaga eru áætlunar-
upphæðir og mér dettur ekki í
bug að átelja umframgreiðslur á
slíkum liðum, ef fullrar sparsemi
«r gætt. Verðsveiflur og skakkar
áætlanir geta líka kollvarpað öllu
■eins og t. d. um og eftir heims-
styrjöldina, en engri slíkri verð-
truflun er til að dreifa á þessum
árum. Á þeim árum, sem hér er
um rætt, tók verðlagið engum
stórbreytingum, sem réttlæti hin-
ar gífurlegu umframgreiðslur.
Til sönnunar staðhæfingu
minni, um óheimilar greiðslur af
hálfu stjórnarinnar, verð eg að
nefna áberandi dæmi:
1. Á þinginu 1928 útvegaði
stjórnin sér heimild til að mega
verja allt að 1 milljón til stofn-
unar og starfrækslu síldar-
bræðslustöðva á1 Norðurlandi og
annars staðar, þar. sem hentast
þykir. Orðalag laganna, sera
heimila þetta, sýnir, að tilgang-
urinn var að 2 eða fleiri verk-
smiðjur yrðu reistar fyrir þessa
milljón. En þegar L.R. 1930 kom,
þá sást að aðeins ein verksmiðja
hefði verið reist, á Siglufirði, og
hún kostaði nærri 114 milljón kr.
Hér hefir því stjórnin í algerðu
heimildarleysi notað nærri 500
þús. kr. umfram það, sem þingið
heimilaði frekast. Þetta er með
öllu óhafandi. Með þessu er svo
þverbrotinn vilji fjárveitinga-
valdsins, að það verður að átelj-
ast eins harðlega og frekast er
unnt. Eg mun síðar, ef tími vinnst
til, víkja nánar að kostnaðinum
af þessari síldarbræðslustöð.
Eg man eftir því, að við stjórn-
arandstæðingar kölluðum þingið
1928 „síldarþing", því að þá var
5