Sagnir - 01.05.1991, Blaðsíða 59

Húsmæður og haftasamfélag
með því að leggja háa skatta á þau.
M.ö.o. húsmóðurstörfin lutu ekki
sönru lögmálum og aðrir atvinnu-
vegir þjóðarinnar.
Að lokum
Kvartanir vegna skömmtunarinnar
beindust sjaldnast að henni sjálfri,
heldur miklu frekar að framkvæmd
hennar og reglum. Haftastefnan
sjálf var ekki oft til umræðu, hún
var í augum neytenda eitthvað
óhjákvæmilegt og skömmtun því
aðeins skynsamleg viðbrögð yfir-
valda. Ástæðan fyrir því að til-
högun skömmtunarinnar sætti
harðri gagnrýni var sú að hún var
bæði flókin og oft óréttmæt gagn-
vart neytendum og fóru húsmæður
síst varhluta af því. Þær voru sá
þjóðfélagshópur sem rakst á van-
kanta skömmtunarkerfisins svo að
segja daglega. Höft og skömmtun
íþyngdu húsmóðurinni með þeim
hætti að starf hennar varð bæði
Tilvísanir
1 Agnar Kl. Jónsson: Stjórnarráð
íslands 1904-1964 II. Rv. 1969,
752-755.
2 Agnar Kl. Jónsson: Stjórnarráð
íslands II, 721-726.
3 Verzlunarskýrslur 1944-1946. (í
Hagskýrslum fslands).
4 Jakob F. Ásgeirsson: Þjóð í hafti.
Þrjátíu ára saga verslunarfjötra á ís-
landi. Rv. 1988, 162-167.
5 Þjóðviljinn 8. október 1947.
6 Landshanki íslands 1947, 88-89.
7 Alþýðublaðið 17. ágúst 1947.
8 Morgunblaðið 15. ágúst 1947.
9 Alþingistíðindi 1948. D, 378.
10 Alþingistíðindi 1948. D, 396.
11 Alþingistíðindi 1947. A, 8-9.
12 Alþýðublaðið 15. nóvember 1949.
13 Morgunblaðið 5. maí 1949.
14 Þjóðviljinn 22. ágúst 1947.
15 Morgunblaðið 17. nóvember 1949.
tímafrekara og erfiðara, auk þess
sem höftin áttu þátt í að stuðla að
þeirri breytingu sem þá hafði orðið
á húsmóðurshlutverkinu, þ.e.
inörg þau framleiðslustörf sem
húsmóðirin hafði áður annast s.s.
fatnaðar- og matargerð fluttist nú
óðar til framleiðslufyrirtækja. Þessi
þróun lagðist að vonum misvel í
húsmæður. Margir álitu sem svo
að þessi breyting væri öfug þróun
sem stuðlaði að óöryggi heimil-
anna, auk þess var það kostnaðar-
samara fyrir heimilin að kaupa
nauðsynjavörur tilbúnar út úr búð.
Hins vegar má kannski segja að
þetta hafi gefið húsmæðrum aukið
ráðrúm til að sinna einhverju öðru
en hcfðbundnum heimilisstörfum
og jafnvel tækifæri til að komast í
snertingu við atvinnulífið, fara út á
vinnumarkaðinn og selja þá vinnu
sem ekki er metin að verðleikum
meðan hún er unnin innan veggja
heimilanna.
16 Viðtal við Elínu Jónsdóttur (f. 1910),
tekið í febrúar 1990.
17 Ólafur Valur Hansson : „Gróður-
hús og garðrækt.“ ísland í dag. Rv.
1961, 150-154.
18 Morgunblaðið 15. ágúst 1947.
19 Alþýðublaðið 7. september 1949.
20 Morgutiblaðið 29. júni 1949.
21 Morgunblaðið 11. desember 1949.
22 Landsbanki íslatids 1947, 89.
23 Viðtal við Þuríði Jónsdóttur (f. 1913),
tekið í mars 1991.
24 Morgunblaðið 17. nóvember 1949.
25 Landsbanki íslands 1947, 89.
26 Páll S. Pájsson : „Vöruskömmtun-
in.“ Frjáls Vcrslun. 3. tbl. 1948, 77.
27 Alþingistíðindi 1948. D, 381.
28 Morgunblaðið 2. október 1949.
29 Viðtal við Guðrúnu Jónsdóttur (f.
1926), tekið í mars 1990.
30 Morgunblaðið 22. júli 1948.
Minna strit - aukin þægindi.
31 Latidsbanki íslands 1949, 105-106.
32 Landsbanki íslands 1947, 89.
33 Alþingistíðindi 1947. D, 314.
34 Morgunblaðið 28. ágúst 1947.
35 Þjóðviljinn 19. nóvember 1947.
36 Alþingistíðindi 1947. D, 310.
37 Verzlunarskýrslur 1936-1940. (íHag-
skýrslum íslands).
38 Ásgeir Guðmundsson: Saga Hafn-
arfjarðar 1908-1983. 1. bindi. Hf.
1983, 367-68.
39 Alþýðublaðið 25. september 1949.
40 Nanna Ólafsdóttir: „Húsmæður og
miljónin og atkvæðin.“ Melkorka,
september 1949, 67-69.
41 Nanna Ólafsdóttir: Húsmæður og
miljónin og atkvæðin.“ Melkorka,
september 1949, 67-69.
42 Alþingistíðindi 1948. B, 156-158.
SAGNIR 57