Sveitarstjórnarmál - 01.10.2001, Blaðsíða 44

362
Orkumál
ásamt stöðu ríkjanna innan raf-
orkusamtakanna EURELEC-
TRIC (3. mynd). Upphaflega
voru EES- og EFTA-ríkin ekki
sýnd sérstaklega en það fékkst
lagfært fyrir atbeina
EURELECTRIC.
Þá er rétt að skoða hver staða
opnunar markaðarins er í hinum
ýmsu ríkjum. Á sama hátt
fengum við EES- og EFTA-ríkj-
unum bætt á þá mynd (4. mynd).
Hringirnir eiga að tákna sí-
aukið samband sem er að kom-
ast á milli landa, jafnvel þótt haf
skilji á milli. Sæstrengjum
fjölgar og viðskipti komast á.
Það sést á 4. mynd að flest ríki
Vestur-Evrópu hafa gengið mun
hraðar fram í opnun raforku-
markaðarins en Tilskipun ESB
mælir fyrir um. Sviss og ísland
skera sig þar úr, hafa „setið
eftir“ fram að þessu en ætla sér
breytingar á næstunni.
Staða markaðsvæðingar
hér á landi
Nú loks, árið 2001, tókst ríkis-
valdinu að leggja fram frumvarp
til nýrra raforkulaga, tæpum
fimm árum eftir að íjölmenn
nefnd iðnaðarráðherra skilaði
áliti sínu. Það var lagt fram í
Eurelectric
aðalfélagar:
ESB umsóknarríki
Eurelectric aukafélagar:
3. mynd. Eurelectric - raforkusamtök Evrópu.
* Meöaltai Evrópubandalagsríkja
100% frá: “2001 *”2004 ”“2005
4. mynd. Ríki Evrópusambandsins auk EES og EFTA. Opnun raforkumarkaðar.
þinglok sl. vor en svo seint að
iðnaðarráðherra náði ekki að
mæla fyrir frumvarpinu. Eg lýsti
því stuttlega í grein í Morgun-
blaðinu fyrir skömmu hvernig
framgangur málsins hafði verið
fram á þann dag. Vinna i iðnað-
arráðuneytinu, kynningarfundir,
viðamiklar umsagnir, aðkoma
iðnaðarnefndar Alþingis - frekari
vinna i iðnaðarráðuneytinu - ,
frumvarpið líklega hjá þing-
flokkum ríkisstjórnar þegar
þessar línur eru ritaðar.
Af hverju þarf þetta að vera
svona erfitt? Jú, þegar lög um
jafn gróskumikla starfsemi og
orkumál eru látin óhreyfð, að
öllum meginstofni, í 30^40 ár
hlýtur að festast í sessi skipulag
sem verður erfitt að breyta nema
róttœkar aðgerðir komi til. Og
þegar þær snerta stór og voldug
ríkisfyrirtæki er óhægt um vik.
Það er stundum talað um „ríki í
ríkinu“. Ég tel að bæði sveitarfé-
lögin og ríkið hafi hér sofið á
verðinum. Með fullri virðingu
fyrir því ágæta starfsfólki sem
starfað hefur hjá viðkomandi
samtökum og fyrirtækjum - og
hjá sjálfu iðnaðarráðuneytinu,
leyfi ég mér að fullyrða að orku-
málin hafa lengst af verið skilin
eftir hornreka og vanmönnuð í
viðkomandi ráðuneyti. Þetta er
orkuþjóðinni íslandi hreint
ekki vansalaust.
Þar eð skipting landsins í
„ dreifiveitur ", þ.e. fyrirtæki sem
eiga öflug dreifikerfi og geta
líka stofnað til virkjana, er að
mínum dómi mikilvægt byggða-
mál, gerði ég því nokkur skil á
áðurnefndu Orkuþingi 2001.
Mér finnst rétt að sýna mynd-
irnar hér, eftir því sem rúm
leyfir, en tek fram að auðvitað