Sveitarstjórnarmál - 01.10.2001, Síða 58

376
Húsnæðismál
Yfirlit yfir stöðuna í byrjun ársins 2001, úr reiknilíkani nefndarinnar:
Landshluti Fjöldi íbúða Innlausnarverð Eignarhluti sveitarfélaga Heildarlækkun lána til að rekstur standi undir sér
Höfúðborgarsvæðið og Suðurnes 1.198 8,5 milljarðar 1,9 milljarðar 0
Aðrir landshlutar 1.490 10,9 milljarðar 2,9 milljarðar 2,8 milljarðar
Samtals: 2.688 19,4 milljarðar 4,8 milljarðar 2,8 milljarðar
Byggt er á rciknilíkani PWC og uppl. íbúöalánasjóðs. Eignarhluti sveitarfélaga Fyrirvari er settur
fari inn í eignarhaldsfélag. við nákvænmi talna.
fækkað umtalsvert. Ástæður iyrir þessari breytingu
eru aðallega þær að nokkur sveitarfélög hafa fallið
frá forkaupsrétti. Þar bíða eigendur þessara íbúða
eftir að kaupskyldutíminn renni út svo þeir geti selt
á almennum markaði. Það hentar eigendum félags-
legra íbúða í sumum sveitarfélögum vegna þess að
markaðsverð þar er hátt, hærra en verð á þessum
sömu íbúðum innan félagslega kerfisins. Sérstak-
lega á þetta við á höfúðborgarsvæðinu sökum þess
að þar hefúr markaðsverð á almennum markaði
hækkað verulega á undanförnum árum.
Þetta hefur það í fór með sér að Varasjóðinn
vantar ijármagn til að sinna því hlutverki sinu að
fækka í samstarfi við sveitarfélögin innlausnar-
íbúðum sem hægt er að selja á almennum markaði
þó með sölutapi sé. Þegar hugmyndir nefndarinnar
eru orðnar að veruleika mun hlutverk sjóðsins
aukast enn því reiknað er með að nýta hann til
þeirra verka. Því mun nefndin leggja til aukið hlut-
verk Varasjóðs og hvernig það skuli fjármagnað.
Yfirlit yfir umsóknir í Varasjóð viðbótarlána
Fjöldi íbúða Söluhagnaður Sölutap
1999 41 84
2000 71 62
31. júlí 2001 18 15
Augljóst er að þörf er á að breyta sjóðnum svo
hann geti sinnt hlutverki sínu og að mikil breyting
þarf að verða á innlausnum þar sem sveitarfélög
selja með hagnaði til að það nægi varasjóðnum.
Því er augljóst að ijármagnið verður að koma
annars staðar frá, a.m.k. það viðbótarijármagn sem
þörf er fyrir. Reikna má með blandaðri leið til að
leysa þetta mál. Það gæti verið fólgið í að áfram
verði nýtt fjármagn vegna söluhagnaðar og að rík-
isvaldið komi með ijármagn inn í sjóðinn meðan
verið er að taka á mesta vandanum.
Innlausnaríbúðir í eigu sveitarfélaga,
reiknilíkan
Til að fá samantekt um heildarstöðu mála á land-
inu öllu var öllum upplýsingum sem fáanlegar voru
beint frá sveitarfélögum, íbúðalánasjóði o.fl. safn-
að á einn stað og útbúið sérstakt reiknilíkan. Þessa
vinnu annaðist Þröstur Sigurðsson hjá Pricewater-
houseCoopers. Nauðsynlegt var að útbúa líkan sem
gæti sagt til um hvaða breytingar þyrfti að gera á
rekstri húsnæðiskerfisins hjá þeim sveitarfélögum
sem eru í vanda með rekstur innlausnaríbúðanna.
Auðvitað voru þetta almennar forsendur sem
reiknilíkanið notaði og geta þurft leiðréttingar við í
hverju einstöku sveitarfélagi. Þessir útreikningar
gefa nefndinni hins vegar yfirsýn yfir heildina sem
er mjög mikilvægt þegar gera þarf tillögur til úr-
bóta í svo stóru máli sem þessu.
Taprekstur er víða vegna innlausnaríbúða og eru
sveitarfélögin að greiða verulegar fjárhæðir úr
sveitarsjóðum inn í húsnæðiskerfið. íbúðir í eigu
sveitarfélaganna eru 2.700 sem er um 1/4 félags-
legra íbúða í landinu.
Tvær meginleiðir
Tvær leiðir þóttu nefndinni koma til greina til að
taka á rekstrarvanda kerfisins.
Sú fyrri var að lækka lán nógu mikið til að
vaxtakostnaður lækkaði verulega og þar með
rekstrarkostnaður. Reiknilíkanið leiddi í ljós að
mjög misjafnt var eftir sveitarfélögum hversu mik-
ið lán þyrftu að lækka. Fór það eftir markaðsleigu
á hverjum stað, lánasamsetningu o.fl. Ef þessi leið