Uppeldi og menntun - 01.07.2014, Blaðsíða 13

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 23(2) 2014 13
V i ðta l V i ð j ó h ö n n U e i n a rs d ót t U r
og starfshætti í leikskólum. Þessi þróun hefur farið fram úr mínum björtustu von-
um. Hópur fræðimanna og doktorsnema á vegum rannsóknarstofunnar tekur nú
þátt í stórum alþjóðlegum rannsóknum og kynnir rannsóknir sínar á alþjóðlegum
vettvangi. Menntunarfræði ungra barna er nú orðin eitt sterkasta rannsóknarsviðið á
Menntavísindasviði.
Á meðan ég var í doktorsnámi, þá byrjaði í raun þessi hreyfing sem kölluð hefur
verið bernskurannsóknir (e. childhood studies) þar sem áhersla er lögð á að hlusta
á börn og gera rannsóknir með börnum. Þessar hugmyndir byggjast á Samningi
Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins auk nýrrar þekkingar á námi og menntun
barna. Einn prófessorinn minn, Daniel Walsh, var að skrifa bókina Studying Children in
Context: Theory, Methods, and Ethics sem var eitt af fyrstu ritunum á þessu sviði. Þessar
hugmyndir höfðuðu mjög til mín og féllu vel að þeim lífsgildum sem ég ólst upp
við, hugmyndafræði leikskólans og þeim viðhorfum sem starf mitt í Æfingaskólanum
byggðist á. Með því að hlusta á börn sýnum við þeim virðingu og þau fá tækifæri til
að hafa áhrif og taka þátt.
Ef við ætlum að byggja upp öfluga skóla sem taka mið af hæfni og þörfum allra
barna þá þurfum við að leita eftir sjónarmiðum barnanna sjálfra. Ég hef þróað rann-
sóknaraðferðir ásamt erlendum kollegum sem henta ungum börnum. Með því að nota
teikningar barna, ljósmyndir þeirra, samtöl, leiki og þátttökuathuganir höfum við aflað
mikilvægra upplýsinga um líðan barna og nám. Rannsóknir mínar með íslenskum
leikskólabörnum og börnum í fyrstu bekkjum grunnskólans hafa sýnt að börn hafa
skoðanir á því hvernig skólinn og kennarar eiga að vera og hvaða aðstæður og aðferðir
henta þeim best. Þetta þurfum við að hlusta á.
Forseti Menntavísindasviðs
Ég er enn að læra á það að vera sviðsforseti. Þetta er viðamikið starf sem mér finnst ég
geta skipt gróflega í fernt. Í fyrsta lagi þarf sviðsforseti að vera stjórnandi og faglegur
leiðtogi innan sviðsins. Í öðru lagi snýst starfið um samskipti og áhrif innan Háskólans.
Í þriðja lagi þarf sviðsforseti að vera talsmaður menntamála í samfélagslegri umræðu
og hafa samskipti við einstaklinga og stofnanir samfélagsins. Í fjórða lagi þarf hann að
opna glugga fyrir menntavísindin út í hinn alþjóðlega fræðaheim. Það er nauðsynlegt
í okkar litla samfélagi að vera í erlendu samstarfi og læra af reynslu annarra þjóða.
Mikið af tíma mínum þetta fyrsta ár hefur farið í fyrsta þáttinn, þ.e. að kynna mér
það sem fólk er að hugsa og gera innan sviðsins og í framhaldinu móta stefnu og
taka ákvarðanir um áhersluþætti næstu ára. Starf sviðsforseta er teymisvinna. Það
er mjög mikilvægt að stjórnandi kunni að dreifa verkefnum og treysti samstarfs-
fólki sínu. Ég er afskaplega lánsöm að hafa mér við hlið úrvals samstarfsfólk sem ég
treysti. Ég þekkti Menntavísindasvið nokkuð vel áður þannig að ekkert hefur komið
mér verulega á óvart. Háskólasamfélagið var nýrra fyrir mér. Ég hafði ekki verið í
háskólaráði eða stjórnsýslu innan Háskólans áður. Það eru ósagðir hlutir og reglur sem
þarf læra á þegar komið er á nýja staði. Þar sem Menntavísindasvið er nýtt fræðasvið
innan Háskólans er mikilvægt að láta rödd menntavísinda heyrast og hafa áhrif jafnt í
háskólanum og í samfélaginu.