Uppeldi og menntun - 01.07.2014, Blaðsíða 124
Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 23(2) 2014124
Um fagmennsKU í sKólastarfi
Samantekt
Ritið Fagmennska í skólastarfi hefur að geyma mjög áhugaverð skrif um skólastarf hér
á landi. Þau eru fjölbreytt og lýsa á ýmsan hátt fagmennsku kennara og skólastjórn-
enda og samvinnu og þátttöku þeirra í þróun skólastarfs. Þessi skrif koma vel heim og
saman við þátttöku og framlag skólamannsins Trausta Þorsteinssonar til menntamála
hér á landi. Vel hefur tekist að sameina fræðilegt og hagnýtt sjónarhorn í köflunum
eins og ritstjórn fór fram á við höfunda.
Áberandi er í umfjöllun flestra höfunda hve rík áhersla er lögð á aukið samstarf
og samvirkni allra aðila skólasamfélagsins. Skólastjórnendur og kennarar geti ekki
lengur lokað að sér og unnið hver í sínu horni heldur þurfi að taka þátt í því sem nú til
dags kallast lærdómssamfélag og geta sýnt nýja fagmennsku í starfi og skólaþróun. Þeir
verða að vera færir um að geta unnið samkvæmt menntastefnu yfirvalda og lögum
og aðalnámskrá viðkomandi skólastigs með fjölbreytnina sem auðlegð. Einnig eiga
þeir að vera færir um að vinna með ýmis gildi í skólastarfi til að mennta og móta
börn og ungmenni á fjölbreyttan hátt sem virka og ábyrga þjóðfélagsþegna með lýð-
ræði, mannréttindi og félagslegt réttlæti að leiðarljósi. Raddir nemenda þurfa að fá að
hljóma svo þeir fái áheyrendur sem stuðla að fullri hlutdeild þeirra í ákvarðanatöku
og áhrifum á eigið nám og þar með aukinni ábyrgð á því. Þeir þurfa að fá tækifæri til
að æfa röddina í námi sínu í stað þess að sitja og þegja og nota einungis aðra höndina
megnið af skólatímanum. Þegar á heildina er litið er bókin mjög gagnlegt rit og þarft
framlag til menntamála hér á landi.
HEiMilDir
Mennta- og menningarmálaráðuneyti. (2012). Aðalnámskrá grunnskóla 2011. Almennur
hluti. Reykjavík: Höfundur.
Trausti Þorsteinsson. (2003). Fagmennska kennara. Í Börkur Hansen, Ólafur H.
Jóhannsson og Steinunn Helga Lárusdóttir (ritstjórar), Fagmennska og forysta: Þættir
í skólastjórnun (bls. 187–200). Reykjavík: Rannsóknarstofnun Kennaraháskóla
Íslands.
UM HÖfUnDinn
Jóhanna Karlsdóttir (johannak@hi.is) er lektor við Kennaradeild Háskóla Íslands. Hún
lauk kennaraprófi frá Kennaraskóla Íslands 1972, framhaldsnámi í byrjendakennslu
og myndmennt frá Danmarks Lærerhøjskole 1989 og M.Ed.-prófi frá Kennaraháskóla
Íslands 2001. Hún starfaði sem kennari við grunnskóla í 30 ár, lengst af við Grunda-
skóla á Akranesi, og starfaði á Fræðsluskrifstofu Vesturlands í nokkur ár sem kennslu-
ráðgjafi. Helstu rannsóknarsvið hennar eru skóli án aðgreiningar og framkvæmd
þeirrar stefnu, námskrárfræði, námsmat og heimanám nemenda í grunnskólum.