Uppeldi og menntun - 01.07.2014, Blaðsíða 49

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 23(2) 2014 49
linda BjörK ólafsdóttir, snæfríðUr þóra egilson og K jartan ólafsson
Framkvæmd
Gagnasöfnun fór fram á tímabilinu 16. september til 16. desember 2013 í samvinnu
við Greiningar- og ráðgjafarstöð ríkisins og Rannsóknamiðstöð Háskólans á Akureyri
(RHA). Hlutverk Greiningarstöðvar var að afla þátttakenda úr skrám stofnunarinnar
og vera tengiliður rannsakenda við þá. Fyrirkomulag rannsóknarinnar var með þeim
hætti að hvorki nöfn þátttakenda né aðrar persónuupplýsingar voru rannsakendum
aðgengilegar. Greiningarstöð sendi RHA upplýsingar um dreifingu innan hópsins svo
hægt væri að draga parað úrtak úr þjóðskrá í samanburðarhóp, þótt það væri ekki
nýtt í þessum hluta rannsóknarinnar. Hlutverk RHA var að safna gögnum í rafrænu
formi og afhenda rannsakendum ópersónugreinanleg gögn úr netkönnuninni.
Í upphafi gagnasöfnunartímabilsins fengu börn og foreldrar send kynningarbréf
um rannsóknina. Kynningarbréfin voru send hverri fjölskyldu í einu umslagi, stíluðu
á foreldra. Ef foreldrar afhentu barni sínu bréfið sem því var ætlað var litið svo á að
þeir samþykktu þátttöku barnsins og kom það skýrt fram í bréfi til foreldra. Í bréf-
unum var þátttakendum vísað á vefslóð og gefin aðgangsorð sem veittu rafrænan
aðgang að KIDSCREEN-27. Sjö til tíu dögum eftir að kynningarbréfin voru send fengu
foreldrar síðan símleiðis áminningu um rannsóknina, þar sem þeim gafst kostur á að
spyrja og fá nánari upplýsingar. Til að auka svarhlutfall í báðum hópum fengu for-
eldrar auk þess áminningu í pósti. Greiningarstöð annaðist samskipti við fjölskyldur í
rannsóknarhópi en RHA við þátttakendur í samanburðarhópi.
Tölfræðileg úrvinnsla
Við úrvinnslu gagna var farið eftir fyrirmælum í handbók KIDSCREEN. Notað var
tölfræðiforritið SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) og skipanaskrár (e.
syntax files), sem fylgja matslistanum, notaðar til að reikna út stig með T-gildum. Sam-
kvæmt handbók má aðeins vanta eitt gildi í hverri vídd svo áreiðanlegar niðurstöð-
ur fáist. Fjöldi þátttakenda getur því verið mismunandi eftir víddum ef svör vantar
við einstökum spurningum og tekur SPSS-skipanaskráin mið af þessu (KIDSCREEN
Group Europe, 2006).
Með lýsandi tölfræði var mat barna og foreldra í hverri lífsgæðavídd skoðað, bæði
í rannsóknar- og samanburðarhópi. Litið var svo á að fylgibreytan uppfyllti þær al-
mennu kröfur sem gerðar eru til stikaðra prófa (sjá t.d. Field, 2009) og því var þessi
tegund prófa notuð í úrvinnslu gagna. Munur á meðaltölum var metinn með t-próf-
um og miðað við 95% öryggismörk. Einnig voru áhrifastærðir kannaðar með fylgni-
stuðlinum eta (η2), svo sem algengt er þegar unnið er með stikaðar fylgibreytur og
óstikaðar frumbreytur. Fylgt var viðmiðum Cohens (1988) við túlkun á skýrðri dreifni
og miðað við að fylgni frá 0,10 teldist lítil, frá 0,25 teldist í meðallagi og frá 0,35 teldist
sterk. Þá var gerð fjölbreytudreifigreining (e. mixed between-within subjects analysis
of variance) til að kanna áhrif bakgrunnsþátta á mismunandi svör barna og foreldra.
Aldursskipting í yngri (8–11 ára) og eldri (12–17 ára) hóp barna fylgdi þeirri hefð sem
skapast hefur í rannsóknum með KIDSCREEN.