Uppeldi og menntun - 01.07.2014, Blaðsíða 53
Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 23(2) 2014 53
linda BjörK ólafsdóttir, snæfríðUr þóra egilson og K jartan ólafsson
T-próf óháðra úrtaka var einnig notað til skoða mun á svörum foreldra í rannsóknar-
og samanburðarhópi. Foreldrar barna með einhverfu mátu lífsgæði barna sinna minni
en foreldrar jafnaldra á öllum fimm lífsgæðavíddunum; Hreyfiathafnir og heilsa (t(409) =
11,09, p < 0,001, η2 = 0,23), Líðan og sjálfsmynd (t(397) = 8,31, p < 0,001, η
2 = 0,15), Fjölskylda
og frjáls tími (t(375) = 3,85, p < 0,001, η
2 = 0,04), Vinatengsl (t(188,4) = 9,16, p < 0,001, η
2 = 0,31)
og Skóli og nám (t(394) = 6,89, p < 0,001, η
2 = 0,11). Munurinn var mestur í víddinni um
Vinatengsl þar sem skýra mátti 31% af breytileika í lífsgæðamati eftir því hvort barn for-
eldra tilheyrði rannsóknar- eða samanburðarhópi. Minnstur var munurinn í víddinni
Fjölskylda og frjáls tími og mátti þar skýra tæplega 4% af breytileika í lífsgæðamati eftir
því hvorum hópnum barn foreldra tilheyrði. Mynd 2 sýnir dreifingu heildarskora hjá
foreldrum í rannsóknar- og samanburðarhópi.
Mat foreldra
Skóli og nám
Vinatengsl
Fjölskylda og frjáls tími
Líðan og sjálfsmynd
Hreyfiathafnir og heilsa
Rannsóknarhópur
Samanburðarhópur
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
T-gildi
Mynd 2. Dreifing T-gilda kringum miðgildi hjá foreldrum barna með og án einhverfu
UMrÆÐUr
Athygli vakti að börn með einhverfu voru almennt sátt við stöðu sína í lífinu þótt
vart yrði ýmissa erfiðleika. Mat barnanna reyndist innan meðalmarka á öllum lífs-
gæðavíddum en neikvæðustu áhrifin höfðu þættir tengdir félagslegri þátttöku og
líkamlegri virkni. Þó voru lífsgæði barna með einhverfu töluvert minni en meðal jafn-
aldra í samanburðarhópi á öllum víddum, bæði að mati barnanna sjálfra og foreldra.
Foreldrar barna með einhverfu töldu fleiri umhverfis- og einstaklingsbundna
þætti draga úr lífsgæðum barna sinna en börnin sjálf. Þetta er í samræmi við aðrar
rannsóknir, sem sýna að foreldrar barna með einhverfu „vanmeta“ frekar lífsgæði
barna sinna en foreldrar ófatlaðra barna (Burgess og Turkstra, 2010; Sheldrick o.fl.,
2012). Hugsanlega eiga foreldrar barna á einhverfurófi erfiðara með að setja sig í spor
barna sinna en foreldrar barna sem fylgja dæmigerðu þroskaferli. Eins er ekki ólíklegt