Uppeldi og menntun - 01.07.2014, Page 80

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 23(2) 201480
erfið hegðUn nemenda
Stuðningur til að takast á við erfiða hegðun
Á heildina litið virðast kennarar í þessari rannsókn helst fá stuðning frá öðrum
kennurum, skólastjórnendum og foreldrum við að takast á við erfiða hegðun nem-
enda. Kennarar álíta yfirleitt að stuðningur samstarfsfólks og stjórnenda skipti miklu
máli til að stuðla að góðri hegðun nemenda (Anna-Lind Pétursdóttir, 2013; Rúnar Sig-
þórsson o.fl., 2014) og slíkur stuðningur getur unnið gegn kulnun (Greenglass o.fl.,
1998). Jafnframt kom fram í íslenskri rannsókn að því meiri hvatningu og stuðning
sem kennurum fannst þeir fá frá skólastjórnendum, foreldrum og samkennurum,
þeim mun ólíklegra var að þeir upplifðu kulnun (Anna Þóra Baldursdóttir og Val-
gerður Magnúsdóttir, 2007). Hins vegar virðist sá stuðningur, sem kennarar í þessari
rannsókn fá, ekki duga til að halda hegðunarerfiðleikum í skefjum þar sem umfang
erfiðrar hegðunar nemenda mælist mikið og meirihluti þátttakenda íhugar að hætta
kennslu vegna hennar. Mögulega gæti þetta stafað af skorti á stuðningi frá sérfræðing-
um á þessu sviði. Aðeins um einn af hverjum tíu kennurum í þessari rannsókn sagðist
oft fá stuðning frá sérfræðingum í hegðunarstjórnun eða atferlisgreiningu, saman-
borið við þriðjung sérkennara og 16% almennra kennara í rannsókn Westling (2010).
Aðeins 2% kennara sögðust oft fá stuðning frá sérfræðingum utan skólans, en hlutfall-
ið var nokkuð hærra meðal almennra kennara (13%) og sérkennara (8%) í rannsókn
Westling (2010). Kennarar í rannsókn Westling fengu því meiri stuðning sérfræðinga
og að þeirra mati var erfið hegðun nemenda ekki eins algeng og í þessari rannsókn.
Ekki er hægt að fullyrða um orsakasamhengi þarna á milli, en að mati kennara hér-
lendis er stuðningur sérfræðinga mikilvægur til að stuðla að góðri hegðun nemenda
(Anna-Lind Pétursdóttir, 2013; Rúnar Sigþórsson o.fl., 2014). Einnig hefur komið fram
að kennurum hefur fundist vanta upp á slíkan stuðning eða faglega ráðgjöf í starfi
(Ingvar Sigurgeirsson og Ingibjörg Kaldalóns, 2006). Ráðgjöf sérfræðinga til kennara
um árangursrík vinnubrögð gagnast ekki aðeins til að draga úr hegðunarerfiðleikum
nemenda heldur getur líka aukið færni kennara og seiglu í að takast á við slíka erfið-
leika í framtíðinni (Anna-Lind Pétursdóttir, 2011; Anna-Lind Pétursdóttir, Lucinda
Árnadóttir og Snæfríður Dröfn Björgvinsdóttir, 2012; Ross o.fl., 2012; Stoiber og
Gettinger, 2011).
Takmarkanir rannsóknarinnar og næstu skref
Nokkrir vankantar eru á rannsókninni sem verður að hafa í huga við túlkun niður-
staðna. Þar vegur þyngst að um hentugleikaúrtak var að ræða og aðeins um helming-
ur þess lauk spurningalistanum. Það er því takmörkunum háð að yfirfæra niðurstöð-
urnar á kennara almennt. Ýmislegt var reynt til að fá sem hæst svarhlutfall. Kennurum
var boðin þátttaka í happdrætti í þakklætisskyni fyrir þátttökuna og leitað var eftir
leyfi til að leggja spurningalistann fyrir á staðnum í þeirri von að þannig myndu fleiri
taka þátt. Leyfi fékkst til að leggja spurningalistann fyrir á staðnum í tveimur skólum
en svarhlutfall í þeim skólum reyndist svipað og í þeim skólum þar sem lagt var fyrir
með tölvupósti. Það er áhyggjuefni að kennarar sjái sér ekki fært að taka þátt í rann-
sóknum sem þessari en fram kom hjá skólastjórum að mikið álag væri á kennurum og