Uppeldi og menntun - 01.07.2014, Blaðsíða 17

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 23(2) 2014 17
V i ðta l V i ð j ó h ö n n U e i n a rs d ót t U r
að lengra nám og betur menntaðir kennarar komi til með að auka veg og virðingu
stéttarinnar. Skólinn er ekki lengur bara fræðslustofnun og störf kennara eru stöðugt
að verða viðameiri og flóknari. Sífellt meiri kröfur eru gerðar til skóla og kennara. Þeir
þurfa því trausta og góða menntun. Hvað menntun leikskólakennara varðar þá erum
við í forystu á Norðurlöndunum og nú sýna nýjar langtímarannsóknir, meðal annars
svo kölluð EPPY-rannsókn (Effective Provision for Pre-school Education) í Bretlandi,
að nám barna í gæðaleikskólum með vel menntuðu starfsfólki hefur áhrif á framtíðar-
nám og starfsmöguleika fólks.
Þó svo að nú séu uppi raddir um að lenging námsins hafi öfug áhrif og að fólk vilji
ekki fara í fimm ára kennaranám þá er ég viss um að þegar til lengri tíma er litið var
þetta heillaspor. Ég tel að fækkun nemenda í kennaranámi sé tímabundið ástand. Ég
var í fjölmennasta árgangi Kennaraskólans, þar voru átta 25 manna bekkir. Árið eftir
var námið komið á háskólastig og þá innrituðust einungis níu nemendur og árið þar
á eftir þrefaldaðist nemendafjöldinn og fór upp í 27 og jókst svo síðan smátt og smátt
ár frá ári. Ég held að það muni gerast aftur. En það gerist ekkert af sjálfu sér og það
tekur tíma. Við erum markvisst að leita leiða til að kynna námið og gera það aðgengi-
legt og áhugavert fyrir fólk. Síðastliðið vor gerðum við könnun meðal leikskólafólks,
ófaglærðs fólks í leikskólum og leikskólastjóra og niðurstöður sýndu að fólk hafði hug
á styttra námi. Því var stigið það skref að bjóða upp á tveggja ára diplómunám fyrir
fólk sem starfar í leikskólum. Svo vonumst við til að þetta fólk haldi áfram og ljúki
leikskólakennaranámi.
Framtíðarsýn og verkefni við Menntavísindasvið
Ég ber þá von í brjósti að þær starfsstéttir sem Menntavísindasvið menntar njóti auk-
innar virðingar í samfélaginu. Það helst í hendur við bæði það sem við erum að gera
hérna á sviðinu og hvernig við kynnum námið. Þetta er sameiginlegt verkefni okkar
sem starfa við sviðið og tekst ekki nema allir séu ábyrgir og samtaka.
Nemendum á að bjóðast gæðanám og við þurfum að vera í stöðugri sjálfsskoðun.
Kennarar á sviðinu þurfa að taka þátt í alþjóðlegu fræðasamfélagi og vera virkir í sam-
ræðu þjóðanna um menntamál. Við þurfum að vera í góðum tengslum við skóla og
aðrar stofnanir í samfélaginu sem okkar fólk starfar við svo nemendur okkar kynnist
og skilji þau verkefni sem munu mæta þeim að námi loknu. Við þurfum í auknum
mæli að líta á starfsmenntun sem ævimenntun og því er uppbygging símenntunar
og starfsþróunar næsta stóra verkefnið okkar. Auk þess þarf að leita leiða til að koma
rannsóknarniðurstöðum á framfæri við starfsvettvanginn og þá sem móta stefnu í
menntamálum. Öflug símenntun og starfsþróun sem skipulögð er í samstarfi við
rannsakendur í háskólum er líka leið til að brúa bilið milli rannsakenda og þeirra sem
starfa á vettvangi.
Á Menntavísindasviði þurfum við að rækta mikilvæg gildi lýðræðissamfélags, svo
sem samvinnu, samstarfsanda og jafnrétti. Mér finnst í dag þrengt að þeim gildum
sem skipta máli í samfélaginu. Samkeppni og samanburður á milli barna er að aukast
í stað þess að lögð sé áhersla á styrkleika hvers og eins. Við hömpum ákveðnum þátt-
um eins og bókviti og teljum þá mikilvægari en aðra. Ég held að það sé ekki gott fyrir