Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2005, Qupperneq 9

INNGANGUR RITSTJÓRA
gera ráð fyrir því að myndir séu einfaldari og náttúrlegri en orð og á
þeirri spýtu hanga einnig þær ranghugmyndir um táknmál að þau séu í
aðalatriðum „myndir í loftinu“ og því hljóti táknmálið að vera aðeins eitt
og alþjóðlegt, en því fer vitaskuld íjarri. Islenskt táknmál hefor ekki enn
verið viðurkennt sem fullgilt móðurmál þeirra Islendinga sem það tala,
fyd það hefur ekki sömu stöðu að lögum og íslenska. Þá eru rannsóknir
á íslenska táknmálinu enn skammt á veg komnar ef miðað er við ýmis
önnur mál, táknmál jafnt sem raddmál. Táknmálsfræði og táknmálstúlk-
un er - eins og listfræði - nýleg grein í bókmenntafræði- og málvísinda-
skor hugvísindadeildar en kennsla hófst í henni í núverandi mynd 2001.
Þess er að vænta að það verði til þess að efla rannsóknir á þessu mikil-
væga fræðasviði.
Bókagrein þessa heftis tengist myndlist og sjónmenntum en þar fjallar
Margrét EHsabet Olafsdóttir um tvær nýlegar sýningarskrár Listasaíns
Islands. Hún ræðir þar mikilvægi og mismunandi hlutverk slíkrar útgáfu
en skrámar em í senn sjálfstæð verk, sem nýtast sýningargestum og öðr-
um listunnendum, og sögulegar heimildir sem varðveita upplýsingar um
sýningamar til ffamtíðar.
I viðtah skömmu fyrir andlát sitt komst Roland Barthes svo að orði tun
tengslin milh orðs og myndar að þau væm „flókið en gjöfult samband“.
Það er auðsætt á greinunum í þessu hefti, hvort sem um er að ræða
myndlist, sjónmenningu, bókagerð ýmiss konar eða táknmál, að þessi
tengsl vekja fjölmargar spumingar. I mörgum greinanna er vikið að
þeirri tilhneigingu til setja tvenndina orð og mynd í einhvers konar virð-
ingarstiga, þar sem ýmist orðið hefur betur - og það tahð á einhvem hátt
æðra myndinni - eða myndin er ofan á, því hún býður upp á milliliða-
lausa skynjun. í áhrifamikilh vídeódagbók Dieters Roth, sem sjá má á
sýningunni Lest í Listasafni Reykjavíkur, er fjölmörgum sjónvarpsskjám
raðað saman sem allir sýna brot úr degi Dieters síðustu mánuðina sem
hann hfði. A myndunum sést hann oft við dagbókarskrif sem gefur til
kynna að hvomgt hafi nægt honum, ekki var nóg að skrifa dagbók né
heldur að mynda hana til að skrásetja líf, hann þurfti bæði á orði og mynd
að halda til safns síns um sjálfan sig.
Giinnþónmn Gnðmundsdóttir og Svanhildur Oskarsdóttir
1