Frjáls verslun - 01.07.2013, Page 95

FRJÁLS VERSLUN 7. 2013 95
Ljúfsárar hækkanir
„Margir gæla enn
við að N1 grípi
tækifærið og komi
inn á síð asta
ársfjórðungi.“
vonast til að sjá stór félög eins og Sjóvá,
Skipti og Reiti fara á markað, fyrr en síðar.
Hér annars staðar er bent á þau tækifæri
sem skráð félög geta fengið þegar kemur að
yfirtökum og hagræðingum.
En hvað skyldi hafa einkennt hluta bréfa ­
markaðinn það sem af er ári fyrir utan
endalausar hækkanir á Icelandair, rétt eina
ferðina? „Það sem stendur upp úr er annars
vegar að ný fyrirtæki eru að koma á markað
og hins vegar hve hlutabréfaverð hefur
hækkað á árinu. Það er sérstaklega gleðilegt
að sjá hve ný fyrirtæki fá góðar móttökur á
markaði og væntanlega hvetur það önnur
til skráningar. Jafnframt er það batamerki að
sjá verðbréfaverð hækka og endurspeglar
trú markaðsaðila á að hlutirnir séu í réttum
farvegi,“ segir Tryggvi Þór Herbertsson,
fyrr verandi alþingismaður og nú sjálfstætt
starfandi ráðgjafi á sviði efnahags­ og fjármála.
En þrátt fyrir batamerki er það ekki svo
að íslenskur hlutabréfamarkaður sé búinn
að sannfæra alla um að allt sé gleymt og
grafið frá fyrri tíð. „Kauphöllin – eða réttara
sagt skráð fyrirtæki – á enn langt í land
með að vinna sér inn þann trúverðugleika
sem er forsenda þess að sæmilega virkur
hlutabréfamarkaður myndist hér á landi. Í
þeim efnum er sígandi lukka líklega best,“
segir Óli Björn Kárason, hagfræðingur og
viðskiptablaðamaður.
BóLuMyNDuN OG GJALD-
eyRISHÖFT
Engum dylst að yfir mörgu er að gleðjast
það sem af er ári í Kauphöll. Engu að síður
eru fjárfestar enn að velta fyrir sér hættu á
bólu myndun í hinu að mörgu leyti ósjálf ­
bæra íslenska hagkerfi. Óli Björn bendir á þá
augljósu staðreynd að innlendur hluta bréfa ­
markaður glími eins og aðrir við þann vanda
sem fylgir gjaldeyrishöftum.
„Í lokuðu peningakerfi verða til bólur.
Þetta á jafnt við um hlutabréfamarkaðinn,
fasteignamarkaðinn og fleira. Eðlileg verð ­
myndun er forsenda þess að markaðir geti
gegnt sínu hlutverki. Og verðmyndun á
íslenskum hlutabréfum verður aldrei eðlileg
í umhverfi hafta þegar helstu leikendur á
markaði eru stórir stofnanafjárfestar, sem er
stjórnað án beins umboðs frá þeim sem eiga
fjármunina.“
Óli Björn segir að þótt við getum verið
sæmilega bjartsýn á að hægt verði að afnema
gjaldeyrishöftin (að mestu) á komandi miss ­
erum sé því miður ekki að sjá að pól itískur
vilji sé til þess að tryggja beina aðkomu
þeirra sem eiga lífeyrissjóðina að stjórnun
þeirra og stefnumörkun.
Margir sérfræðingar telja að íslenskir
lífeyrissjóðir, sem búa við gjaldmiðilshöft
eins og aðrir, séu allt of stórir fyrir íslenska
kauphöll og það skapi mikla hættu á
bólu myndun. Og sumir hafa ráð við því.
Við skulum ganga í smiðju reynds stjórn ­
málamanns og fjárfestis.
„Það mætti hugsa sér að lækka iðgjöld
meðan flæði fjármagns til og frá landinu
er heft eða minnka greiðslur í hefðbundna
lífeyrissjóði með því að koma samhliða á
svipuðu fyrirkomulagi og í Bandaríkjunum
með K401­sparnaðarformi. K401­lífeyrissjóðir
eru alfarið í eigu viðkomandi einstaklings
og eigandinn getur sjálfur haft áhrif á hvern ­
ig þeim sparnaði er varið. Ákvarðanir um
viðskipti í kauphöll dreifast því mun meira
en þegar allt fjármagn er í höndum stjórn ­
enda fárra lífeyrissjóða,“ segir Gunnlaugur
Sigmundsson, fjárfestir og fyrrverandi
alþingismaður.