Tímarit Máls og menningar - 01.12.1960, Blaðsíða 14

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
„Spyrjið dyravörðinn, ef þið viljið, ég hjálpa ykkur ekki.“
Samtalið hafði ekki varað nema tvær eða þrjár mínútur, þegar Cha... fór
aftur með mig í klefa minn.
Nokkrum dögum seinna kom Ma. .. í heimsókn til mín, fulltrúi M.. . hers-
höfðingja. Hann byrjaði á því að segja, án þess háð væri í röddinni, að hann
gleddist að sjá mig hressari. Síðan lét hann móðan mása um stjórnmálastefnu
foringjanna, sem höfðu tekið að sér að „friða“ landið: „Við munum ekki fara
héðan.“ Það var aðalinntakið. Eymd Alsírbúa? Það þýðir ekki að ýkja neitt.
Hann þekkti „innfæddan“, sem hafði 80.000 franka á mánuði. (Eftir þáver-
andi gengi ísl. krónu um 3700 krónur.) „Nýlendustefna“? Það var orð, sem
uppgjafarsinnar höfðu fundið upp. Já, það hafði átt sér stað ranglæti, en nú
var því lokið. Pyndingar? Það er ekki hægt að reka styrjöld með kórdrengj-
um. Stríðið væri löngu útkljáð, ef kommúnistar, frjálslyndir og „tilfinninga-
söm“ blöð hefðu ekki æst menn upp gegn fallhlífahermönnunum og hindrað
þá í „starfinu“. Ég hafði síður en svo löngun til viðræðna af þessu tagi. Ég
sagði aðeins, að ég væri því feginn að Frakkland hefði aðra fulltrúa og önnur
nöfn, sem því væri sómi að. Og síðan lét ég mér nægja að svara í háði öllum
þessum venjulegu rökum nýlendustefnumanna.
Loksins kom hann að erindinu. Þeir gerðu mér nýtt tilboð: ég var ekki leng-
ur beðinn að svara spurningum, heldur aðeins að skrifa um álit mitt á nú-
verandi ástandi í Alsír og framtíð landsins, og ég yrði látinn laus. Auðvitað
neitaði ég.
„Hversvegna?“ sagði hann. „Eruð þér hræddur um að það verði notað gegn
yður?“
„I fyrsta lagi það,“ sagði ég. „Auk þess hef ég ekki í hyggju að hafa neina
samvinnu við ykkur. Ef þið hafið áhuga á því, hvað ég og vinir mínir álítum
um Alsírvandamálið, þá skuluð þið ná ykkur í Alger Républicain: þið hafið
allt upplagið, því að blað ykkar Le Bled er nú gefið út í bækistöðvum okkar.“
Hann lagði ekki að mér, en vék við máli sínu og sagði allt í einu: „Ah! það
er rétt, konan yðar kom í heimsókn til mín ásamt lögfræðingi. Þau spurðu mig
hvort þér væruð ennþá á lífi.“ Síðan bætti hann við: „Það er sannarlega leið-
inlegt. Ég hef samúð með yður og dáist að seiglu yðar. Ég ætla að taka í hönd
yðar, það er ekki víst að ég sjái yður aftur.“ Þá var hlutverki hans lokið, og
hann fór.
Daginn áður en ég var fluttur til Lodi, mánuði eftir handtöku mína, var far-
ið með mig inn í skrifstofu á neðri hæðinni. Kapteinn úr fallhlífaliði — út-
lendingahersveitinni — beið mín þar: hárið var eins og á broddgelti, langt ör
348