Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1960, Síða 40

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1960, Síða 40
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR skilja við stúlkuna sjúka og örviln- aöa, ef til vill geðbilaða. Óneitanlega fellur mér illa að þurfa að fara svona með þau, en ég fæ þó ekki við því spornað. Þetta á sem sé að vera raun- sönn og vísindaleg smásaga, laus við alla tilfinningasemi, hárnákvæm eins og skýrsla efnafræðings um tilraunir í rannsóknarstofu. . .. Ég skrifa mjög hægt og inargles hverja setningu til að koma í veg fyrir að óvísindaleg, úrelt eða vafasöm hugtök slæÖist inn í söguna, ég gerilsneyÖi hana jafnóð- um, strika út orð eins og ást og sál, vísa miskunnarlaust á bug allri lin- kind og hef sífellt í huga nýjustu upp- götvanir og kenningar.“ Síðar í sög- unni segir svo: „Vandamál nútímans -— hef ég ekki fallið í þá freistni að einblína á afleiöingar, en gleyma or- sökum? Alls konar bögubósar og loddarar eru sýknt og heilagt að stagl- ast á vandamálum nútímans, lítandi upp til hæða með spekingssvip og gasprandi um vonzku mannkynsins. Jafnvel auðkýfingarnir, sem hafa tví- vegis á þessari öld sprengt undan okk- ur þann lífsgrundvöll sem við stóð- um á, flytja nú langar og grimmileg- ar ræður um vandamál nútímans, trú- leysi fólksins, siðleysi þess og virð- ingarleysi fyrir fornum dyggðum, — ætli við neyðumst ekki til að kasta á ykkur sprengju í þriðja sinn, marg- falt öflugri en áður, gereyÖingar- sprengju úrþvættin ykkar, svo að bankar og kauphallir megi dafna í friði. Og þúsundir meykerlinga taka undir og fjasa grátklökkar um æsku- lýð á villigötum. Og slóttugir gáfu- menn sjá sér leik á borði að hagnast á angist okkar og bölsýni meðan við erum enn á lífi. Einu sinni bjó í Kaupmannahöfn sérlyndur einstæÖ- ingur, Sören Kierkegaard að nafni. Hann glímdi við sjálfan sig og heim- inn, Guð og Hegel, skrifaði undarleg- ar bækur og dó. Síðan segja danir: Det var Sörens. í París býr rithöfund- ur nokkur sem drekkur heitt rauðvín á vetrarkvöldum og semur sögur og leikrit um vandamál nútímans, skækj- ur, portlífismenn, kynvillinga, þjófa, lygara og smámoröingja: Hér sjáið þið mannkynið góðir hálsar, — og þú verkalýöur, sem reynir að bera hönd fyrir höfuð þér þegar hámennt- aðir vopnasmiðjueigendur vilja græða ögn á því að kúga þig eða drepa, þú ert ekki hótinu betri en þeir, nei verri, það eru flekkaÖar á þér lúkurnar! Komið til mín, ég skal kenna ykkur að lifa, kenna ykkur að velja og hafna, því að ég er ekki að- eins rithöfundur, heldur einnig heim- spekingur. Ég hef til dæmis fært mér í nyt nokkrar gamlar skruddur eftir liann Sören heitinn Kierkegaard og fundið upp nýtt meöal, tiltölulega ó- dýrt, það ætti ekki að vera ofviða kaupgetu ykkar: Existentíalismi — — allra meina elixír.“ En margt fer öðruvísi en ætlað er. Lítill hvolpur, ólgandi af lífsfjöri, 374
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.