Tímarit Máls og menningar - 01.12.1960, Síða 15

RANNSÓKNIN
á skarpleitu andlitinu, varirnar samanbitnar og illilegar, augun Ijós og útstæð.
Eg settist gegnt honum og hann reis samstundis á fætur: Hann sló mig í and-
litið svo ég féll á gólfið, en gleraugun, sem ég hafði fengið aftur, hrukku af
mér. „Viltu strjúka af þér þennan ósvífna munnsvip?“ sagði hann.
Lo.. . var kominn inn í herbergið og stóð við gluggann. Nálægð þessa „sér-
fræðings“ kom mér til að halda, að pyndingar væru ekki langt undan. En kap-
teinninn settist aftur um leið og ég reis upp af gólfinu.
„Viltu sígarettu?“ sagði hann, og skipti snögglega um framkomu.
„Nei, ég reyki ekki og ég óska eftir að þér þérið mig.“
Eg vildi ekki aðeins sýna, að ég léti ekki bilbug á mér finna, heldur vildi ég
vita, hvað þeir hygðust fyrir: pyndingar eða „vinsamlegt“ samtal. Eg vissi að
ég gat ráðið örlög mín af því hvort hann löðrungaði mig aftur eða sætti sig við
athugasemd mína. Hann svaraði, að það skipti engu máli, og hóf að þéra mig.
Eg spurði hvort ég mætti setja aftur upp gleraugun. Hann hélt að það væri til
að muna betur eftir andliti hans: „Þér megið virða mig fyrir yður, ég er
Fau. . . kapteinn, þér kannizt við mig, hinn frægi S.S.-kapteinn. Þér hafið
heyrt hans getið?“ Sá, sem sat á móti mér, var Fau..., yfirmaður kvalaranna
í Villu S. . ., grimmdarseggurinn, sem mönnum stóð sérstök ógn af.
Hann hlýtur að hafa séð eftir því að hafa látið hatrið hleypa sér upp. Hann
reyndi að tala rólega, og til að eyða því sem fyrst hafði gerzt, lét hann koma
með tvær flöskur af bjór. Eg drakk hægt og hafði gætur á honum, því ég vissi
ekki nema hann mundi greiða mér annað högg og brjóta flöskuna á tönnunum
á mér. „Þér hljótið að hafa dálaglega skýrslu um mig, ha? Hvað ætlið þér að
gera við mig, ef allt snýst við? En ég þori að leggja í áhættuna.“
Þá byrjaði hann á fyrirlestri um rithöfunda, listmálara, sem væru kommún-
istar eða frjálslyndir, og um menntamenn almennt. Hann talaði af mikilli fá-
vizku og svo miklu hatri að hvikir drættirnir í andliti hans breyttust og af-
skræmdust. Eg lét hann rausa, en skaut einstaka sinnum inn orði til að teygja
tímann og stytta píslarstundirnar að sama marki, ef þær ættu á eftir að fara.
Hann hafði lagt fyrir mig sömu spurningarnar, en án þess að þjarma að
mér. Síðan sneri hann sér að „stórpólitíkinni“. Hann gekk fram og aftur um
herbergið eins og vitfirringur, kom öðru hverju alveg að mér og æpti ein-
hverja setningu framan í mig. Hann óskaði þess að stríðið breiddistút tilTúnis
og Marokkó. Hann harmaði, að förin inn í Egyptaland skyldi ekki enda í alls-
herjarbáli. „Ég vildi að amerískur kafbátur hefði sökkt frönsku skipi: Þá
hefðu hlutirnir þó að minnsta kosti verið skýrari!“ Ég andmælti honum, en
eins og menn andmæla sjúklingi, sem ekki má æsa upp. Hann langaði aftur og
349