Tímarit Máls og menningar - 01.12.1960, Page 17

RANNSOKNIN
í eina eða tvær stundir, þar til þeir komu aftur með vagnana hlaðna af „grun-
uðum“, sem höfðu verið handteknir í leiðangrinum. Ég sá þá rétt í svip, þeg-
ar þeir fóru uin sjónarsvið mitt: ganginn og stigann. Það voru oftast ungir
menn. Þeir höfðu varla fengið tíma til að klæða sig, sumir voru enn í náttföt-
um, aðrir berfættir eða á inniskóm. Stundum voru konur í hópnum. Þær voru
látnar í hægri álmu byggingarinnar.
Þá kvað húsið við af hrópum, svívirðingum, illgirnislegum hlátursrokum.
Ir... byrjaði að yfirheyra múhameðstrúarmann. Hann æpti að honum:
„Farðu með bænirnar þínar hér fyrir framan mig.“ Og ég gat gert mér í hug-
arlund, hvernig þessi maður, auðmýktur meira en orð fá lýst, var neyddur til
að krjúpa í bæn frammi fyrir kvalaranum. Síðan kváðu skyndilega við fyrstu
kvalaóp næturinnar. Ilið raunverulega „starf“ Ir. .., Lo.. . og þeirra félaga
var byrj að.
Eina nótt voru þeir að pína mann á hæðinni fyrir neðan. Það var múham-
eðstrúarmaður kominn á efri ár, eftir rödd hans að dæma. Á milli hræði-
legra kvalaópa sagði hann örmagna röddu: „Lifi Frakkland! Lifi Frakkland!"
Hann hefur eflaust haldið að hann gæti þannig mildað böðla sína. En þeir
héldu áfram að pína hann og hlátrar þeirra bergmáluðu um allt húsið.
Þegar ekki var farið í leiðangur, „störfuðu“ Ir. . . og menn hans að þeim
föngum, sem fyrir voru. Á miðnætti eða um eittleytið að nóttu var skyndilega
hrundið upp hurð á einhverju fangaherberginu. Fallhlífahermaður öskraði:
„Á fætur, þorparar.“ Hann kallaði upp eitt, tvö, þrjú nöfn. Þeir, sem nefndir
höfðu verið, vissu hvað þeir áttu í vændum. Það varð alltaf löng þögn og her-
maðurinn varð alltaf að endurtaka nöfnin, en við það espaðist skap hans:
„Eruð þið fábjánar, ha! Getið þið ekki svarað „viðstaddur“. ha?“ Þeir, sem
nefndir höfðu verið, risu þá upp, og ég heyrði hvemig höggin dundu á þeim,
þegar fallhlífarhermaðurinn rak þá á undan sér.
Eina nótt lét Ir. . . menn sína ryðjast í einu vetfangi inn í öll herbergin.
Þeir fóru berserksgang um „svefnskálana“ með kylfur á lofti. „Upp með þig!“
Ég reis upp, en Ir. . ., sem var á ganginum, sá mig og sagði: „Nei, ekki hann,“
og skellti sjálfur aftur hurðinni. Ég lagðist aftur á hálmbeðinn, en ógurleg
háreysti kvað við á öllum hæðum, stígvélaskellir, högg, angistarfullir kvein-
stafir.
Á morgnana og á kvöldin, þegar Boula. . . opnaði dyrnar í hálfa gátt til að
rétta mér „málsverðinn“, eða þegar ég fór á salerni, kom fyrir að ég mætti
föngum úr liópi múhameðstrúarmanna, er voru á leið aftur í fangageymslurn-
ar. Sumir þeirra höfðu séð mig í kröfugöngum, sem blaðið hafði gengizt fyr-
351