Tímarit Máls og menningar - 01.12.1960, Side 41

ÓLAFUR JÓHANN SIGURÐSSON
verður m. a. þess valdandi, að sagan
verður öll önnur en höfundur ætlaði
sér í upphafi. Rétt undir sögulok seg-
ir svo:
„Mér bregður í brún.
Eg vissi mætavel að þetta sögukorn
um vandamál nútímans var orðið
harla ólíkt því verki, sem ég hafði
búið mig undir um langt skeið og
kviðið fyrir að skrifa. En samt sem
áður rek ég upp stór augu, slæ á lær-
ið og segi hvert í hoppandi! Ég hef
til dæmis gleymt að notfæra mér
minnisblöðin sem ég kom með að
sunnan; úrelt orð eins og sál og ást
blasa við á nokkrum stöðum; við-
bragðsfræðilegar setningar sjást
varla; skrýtnar aukapersónur, grá-
flekkóttur hvolpangi og hani nokkur
ættaður að vestan, hafa lagt undir sig
margar blaðsíður, þar sem merkum
bölsýnishöfundum hefði verið leikur
einn að koma fyrir portlífiskarli,
skækju og kynvillingi; auk þess hef
ég ekki getað stillt mig um að minn-
ast á silungsveiðar.
Hitt veldur þó mestu um svip sög-
unnar, að pilturinn er alls ekki ofan-
tekinn heimspekingur með feigðar-
glampa í augum, heldur hraustur
verkamaður, glaðvær og dálítið rogg-
inn, nýkvæntur fjallmyndarlegri
stúlku, — hann mundi fara að hlæja,
ef ég spyrði hann í einrúmi, hvort
það hefði aldrei hvarflað að honum
að stytta sér aldur. Ég efast um að
þau hafi heyrt Sören heitinn Kierke-
gaard nefndan, og hvorugt þeirra á í
neinu sálarstríði út af tilgangsleysi
lífsins, heldur eru áhyggjur þeirra
nauða hversdagslegar: dýrtíð, hús-
næðisvandræði, slæmar atvinnuhorf-
ur, heimskulegt framferði nokkurra
stjórnmálamanna. Pilturinn hefur á-
unnið sér traust starfsbræðra sinna
og verið kjörinn ritari í félaginu
þeirra; hann talar ærið kuldalega um
fræga menn, ráðherra landsins, og
stúlkan hans tekur í sama streng,
þessi fjallmyndarlega stúlka, sem hef-
ur aldrei lesið bækur urn ónáttúru eft-
ir existentialista á Signubökkum.
Hvar endar hún svo, sagan sú arna,
hvar nema í kálgarðsholu sem hjónin
ungu hafa sjálf gert úr óræktarbletti
framan við heimili þeirra á jörðinni,
ryðgaðan hermannaskála. Þau eru
ekki aðeins búin að sá gulrófnafræi
og setja niður kartöflur, heldur hlúa
að nokkrum blómum og trjáplöntum
í einu horni garðsins. Hendurnar á
þeim eru ekki flekkaðar, heldur mold-
ugar. Og stúlkan er hvorki vitskert
né taugaveikluð, heldur ólétt, maður
guðs og lifandi! Það er farið að sjá
á henni, — hún ætlar að sauma sér
hempuvíðan kjól á morgun.“
Ég hef freistazt til að lesa nokkra
kafla úr þessari smásögu, af því að
hún skýrir svo vel afstöðu höfundar
til rithöfundarstarfsins og hvernig
hann telur að höfundurinn eigi að
túlka mannlífið og bregðast við
vandamálum þess. Hinsvegar gefa
375