Tímarit Máls og menningar - 01.12.1960, Qupperneq 79

UMSAGNIR UM BÆKUR
„Æ! En söngur
þarfnast þreks,
og ég leita
eftir orffum.“
( V eiðiminning).
Ljóðperlan Innblástur lýsir þessum skiln-
ingi í markvissri skýrgreiningu:
„Söngvar
eru hugsanir
sungnar fram
með andardrættinum
þegar menn
láta hrífast
af voldugu afli
og nægir ekki lengur
venjuleg ræða.“
Þriðja atriðið birtist m. a. í snjöllum lík-
ingum sóttum til náttúrunnar: skáld lýsir
áhrifum voðafréttar á sjálft sig:
„Þann dag fannst mér jörðin verða
að gnípóttu fjalli,
á fjallsins tindi
ég fótum völtum stóð.“
í kaldhæðnislegu kvæði, Jörð, er veðr-
aðri náttúru aftur á móti líkt við dauða
hluti, sem eiga sér lífrænt upphaf, svo að
úr verður eyðilegt dauðaspil með bein og
köggla —
Auk kvæðanna Innblástur og Jörð má
einkum geta þessara þriggja: Söngvarnir,
Hrifning og Ljóð um útlœgan son, sem öll
eru mjög fögur — hið síðastnefnda ort af
konu eftir að sonur hennar hefur orðið
manni að bana og flúið byggð — harmsárt
kvæði, sem fylgir manni lengi eftir lestur.
Þrátt fyrir ótvíræða snilld í þýðingum á
ljóðum eskimóa og svertingja, er mér nær
að halda að list þýðandans njóti sín hvað
bezt í nokkrum hinna kínversku ljóða í síð-
asta hluta bókarinnar. Hnitmiðað en jafn-
framt látlaust og óþvingað orðaval, nærfær-
in notkun stuðlasetningar ásamt göfugum
léttieik í formi og setningaskipan, nær vel
hinum etheríska blæ jafnvægis og gagn-
sæis, sem virðist eðli þessara ljóða:
„Grænu merluð er gömul flaska,
glóðin roðnar á arni mínum“ —
„það sindrar á gullinn þröst í heitu loftinu“
„Kælt hefur döggin hennar hvíta stiga,
hennar, sem kom að utan í rennvotum
skónum“ —
Jafnvel Eddukvæðahættir fá hér að njóta
sín:
„Er þú aftur
augum lítur
fjöllin fjarskablá,
minnast máttu
að meðal framandi
- hélar höfuð mitt.“
(Til vinar á norðurleið ejtir óeirðirnar).
Síðasta ljóð þessa kafla og um leið bók-
arinnar, Stríðsvagnakvœði eftir Tu Fu, hef-
ur hér nokkra sérstöðu vegna efnisvals; hér
hefur hið forna klassíska skáld með lát-
lausri en átakanlegri frásögn og myndum,
skapað napra sígilda ádeilu gegn styrjöld-
um. Fer vel á því að ljúka svo lífúðugri
bók með þvílíkri hugvekju.
Ég mun ekki orðlengja frekar ágæti þess-
arar bókar, þótt vel sé hún verð frekari
greinargerðar, því að furðu hljótt hefur um
hana verið frá því hún kom fyrir almenn-
ingssjónir, svo sem nú virðist tízka um
ljóðabækur. Trumban og lútan er að mínu
viti merkilegt þáttaskilaverk í bókmenntum
okkar, sem með sóma skipar sér við hlið
beztu frumsaminna ljóðabóka á íslenzku.
Þvílík verk mega ekki gjalda þess andlega
doða, sem nú ríkir í íslenzkri blaða-
mennsku.
Baldur Ragnarsson.
413