Tímarit Máls og menningar - 01.06.1999, Síða 62

JÓN FRÁ pálmholti
aðan miðaldra mann í jakkafötum og hvítri skyrtu með hálsbindi eins og
kaupsýslumaður. Hann er einnig að tala í hljóðnema á fundi. Önnur mynd-
in er frá 1968, hin frá 1985. Hvað sagði Jerry Rubin árið 1986? Danni hitti
hann á „stórfenglegri vinnustofu hans á 23. hæð í New York með útsýni yfir
Manhattan". Danni spurði hvort hann berðist ekki lengur gegn ríkinu. Því
neitaði Jerry og sagði m.a. að: „Eina ráðið tilað berjast gegn ríkinu nú væri að
koma í staðinn fyrir það“. Kynslóð sjöunda áratugarins væri orðin að hinum
breiða fjölda níunda áratugarins. „Við erum ríkið“ sagði hann. Hversvegna
berjast gegn sjálfum sér? Hann benti Danna á að tala við verkamennina og
fátæklingana og sagði: Þeir vildu líka komast áfram í lífinu og kærðu sig ekki
um byltingu. Það er okkar sagði hann að „finna upp heimspeki árangursins
sem sameinar lýðræði og hugsjónastefnu“. Og Jerry opnaði skáp fullan af
glösum og öskjum með vítamíni, málmsöltum o.fl. og sagðist aldrei borða
ket eða neitt fitandi, „kvaðst hugsa um kroppinn á sér eins og hann væri bylt-
ing“. Tilað koma sér áfram í Ameríku þarf að komast inn í fjármálakerfið.
Jerry hafði fengið sér vinnu í Wall Street og lært á peninga. „Hversvegna ætt-
um við svo sem að vera hrædd við peninga? spurði hann og greinilegt var að
„hin sögulega bjartsýni" hafði flutt búferlum ffá Moskvu til New York.
Við erum ríkið, sagði Jerry Rubin og átti við '68 kynslóðina sem nú stjórn-
ar heiminum. Hvernig er umhorfs í þessum heimi? Við okkur blasir útþensla
háskólanna og útþynning þeirra, einkum huglægu sviðanna. Yfirgangur
fólks með pungapróf úr þessum skólum. Niðurbrot velferðarkerfisins og
tröllvaxinn verðbréfamarkaður sem nú teygir arma sína um heiminn allan,
með það eina markmið að ávaxta peninga. Jón Óskar sem vildi brúa kyn-
slóðabilið, stóð frammifyrir hrikalegri breikkun þess en nokkru sinni fyrr.
Uppreisn '68 kynslóðarinnar reyndist aðeins ómarkviss uppreisn skólafólks
af efnuðum heimilum sem stefnt var gegn kennurum þeirra, foreldrum og
ríkjandi viðhorfum þeirra m.a. stríðsrekstri og misrétti ýmsu með rætur í
gömlum nýlendutíma. Það sýnist hafa átt sér lélega leiðtoga og ánetjaðist
mjög fíkniefnum og útbreiddi þau, sem svo rugluðu það í ríminu ásamt
marxismaffösunum fyrrnefndu. Effir sat ungt fólk með fordóma gegn for-
eldrum sínum og kennurum. Þetta er mjög skýrt m.a. í ritdeilu sem Jón Ósk-
ar átti í við Dagnýju Kristjánsdóttur þá nýbakaðan doktor í bókmenntum
veturinn 1997-98. Af mikilli fáfræði og miklum hroka fjallar dr. Dagný um
það sem hún kallar „menningarumræðu eftirstríðsáranna“, tíma sem hún
greinilega þekkti aðeins af afspurn, en munaði þó ekki um að væna „atóm-
skáldin" um bölsýni og kvenhatur - og rekur hvorttveggja til Jean-Paul Sar-
tre og tilvistarstefnunnar! Úr þessari átt blés því ekki byrlega fyrir
„atómskáldin“ og verk þeirra. Athyglisverð er frásögn Jóns Óskars af bók
60
www.mm.is
TMM 1999:2