Tímarit Máls og menningar - 01.09.2000, Side 96

ANNA HEIÐA PÁLSDÓTTIR
sumar tröppurnar horfnar og þá þurfti maður að muna eftir því að
stökkva yfir. Svo voru líka dyr sem ekki vildu opnast nema þær væru
beðnar kurteislega eða kitlaðar á nákvæmlega réttum stöðum og enn
aðrar sem ekki voru alvöru dyr heldur þykkir veggir í dulbúningi. Það
var líka mjög erfitt að muna staðsetningu hluta því að þeir virtust vera
á sífelldri hreyfingu. Fólkið á málverkunum var í stöðugum heim-
sóknum hvert hjá öðru og Harry var viss um að herklæðin gátu geng-
ið um eins og þeim hentaði.
(Harry Potter og viskusteinninn, bls. 114)
Við sem lesum bókina erum tilbúin að trúa þessu og látum Rowling hrífa
okkur með hverri fjarstæðunni á fætur annarri. Kannski verður hið fárán-
lega svo trúverðugt vegna þess að Rowling tekst, eins og Roald Dahl gerði svo
meistaralega, að halda tilfinningum persónanna sinna ósköp mannlegum í
þessu undarlega umhverfi. Persónurnar eru oft hræddar, stundum skelfingu
lostnar, stundum óöruggar og stöku sinnum sigurvissar - alveg eins og í
venjulegu umhverfi.
Þessar trúverðugu persónur lenda í ótrúlegum ævintýrum sem Rowling
fléttar saman á vel úthugsaðan hátt. Veigalítill hlutur eða atburður á einum
stað skiptir miklu máli á öðrum stað, jafnvel tveimur bókum seinna. Sem
dæmi um þetta er gæludýr Rons Weasley: gráa, feita rottan Scabber. Hún
skiptir ákaflega litlu máli í fyrstu tveimur bókunum og er sjaldan neínd á nafh
(þar sem hann skammast sín fyrir að hafa ekki efni á uglu), en í þeirri þriðju er
rottan allt í einu í komin í mjög mikilvægt hlutverk. Annað dæmi er þegar
þriðja bókin, Harry Potter ogfanginnfrá Azkaban, fer affur á fyrstu blaðsíðuna
í fyrstu bókinni, þegar foreldrar Harrys voru myrtir. Sama þemað er gegnum-
gangandi í öllum bókunum þremur - og að sögn Rowling verður það áffam í
öllum sjö - en það er barátta góðs og ills og sigur réttlætis yfir ranglæti.
En þó að Harry virðist að öllu leyti góður og berjist gegn hinu illa, þá hefur
Rowling gefið í skyn að í honum búi einhver angi af illu. f upphafi HarryPott-
er ogviskusteinsins, áður en Harry veit að hann mun fara í Hogwartskóla, fer
hann í dýragarð með Dursley-fólkinu. Þar sér hann slöngu í búri og það
kemur honum á óvart að komast að því að hann talar hennar mál. Ekki er
minnst á þetta meir í þeirri bók, en í Harry Potter og leyniklefanum kemur í
ljós að aðeins þeir illu skilja slöngumál. Rowling sáir þarna ffækorni: að
kannski búi eitthvað illt í Harry (eins og í okkur öllum), en samkvæmt henn-
ar flóknu fléttubrögðum mun þessi eiginleiki kannski koma strák til góða í
bók sex eða sjö.
94
malogmenning.is
TMM 2000:3