Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2006, Blaðsíða 57

Tímarit um menntarannsóknir, 3. árgangur 2006
Námshegðun leiðtoga í unglingabekk
strákarnir hafi talið sig þurfa að fylgja þessum
viðmiðum og farið í sjoppuna og út í körfu.
Eins voru stelpur sem höfðu óbilandi áhuga
á íþróttum og svo þær sem samsömuðu sig
meira drengjamenningunni eins og Brynja
og Sigga sem hafa „ákveðið“ að taka námið
fram yfir. Hér verður ljóst að ráðandi orðræða
um „eðlilega“ námshegðun stráka og stelpna
mótar ólíka námshegðun kynjanna í bekknum.
Valdimar þurfti hins vegar einnig að sanna
sig á öðrum sviðum, sem komu ekki beinlínis
náminu við, til að öðlast þann sess sem hann
hafði, svo sem með því að vera bestur í
körfuboltanum, eiga kærustu, hafa áhuga á
tölvum og vera félagslega fær, sem fólst m.a.
í trúðslátum í tímum svo eitthvað sé nefnt.
Rannsóknir hafa sýnt að þetta eru allt dæmi
um mikilvæga þætti til að öðlast virðingu
og vinsældir innan drengjahópsins (Coleman,
1961; Connell, 1989; Kehily og Nayak, 1997;
Mac an Ghaill, 1994; Martino, 1999). Þannig
slapp hann einnig við nördastimpil.
Þegar í framhaldsskólann kom hafði Valdimar
augljóslega strax á fyrsta ári náð miklum
vinsældum og sterkri stöðu. Í viðtali 2 sem tekið
var á seinni önn í 1. bekk kom fram að hann
ásamt nokkrum öðrum var kosinn í árgangaráð
með miklum meirihluta atkvæða, þá búinn að
stofna hljómsveit þar sem hann spilaði á gítar
og söng og hann hafði að eigin mati ekki getað
sinnt gömlum vinum vegna nýrra vinatengsla
í framhaldsskólanum. Það sem hann lagði
áherslu á og stundaði í grunnskólanum finnst
honum hálf hjákátlegt nú:
Við gátum talað um tölvuleiki allan
daginn ... nú ... tala ég ekki við neinn
um tölvuleiki...áhugasviðið mitt hefur
breyst vegna þess að núna get ég
eiginlega alveg notað mitt ... ég get
bara gert eiginlega það sem mér finnst
skemmtilegast að gera.
Þessi ummæli benda til að hann hafi
lagað sig að ýmsum gildum drengjahópsins í
grunnskólanum. Í grunnskólanum var mikil-
vægt fyrir hann að vera líkamlega vel á sig
kominn og standa vel að vígi í íþróttum, sýna
fram á visku sína í kennslustundum og hafa
áhuga á tölvuleikjum. Valdimar var hins vegar
ósáttur við hversu lítið hann fékk að láta ljós
sitt skína í tímum í framhaldsskólanum, sem
að hans mati stafaði af því að kennararnir
væru alltaf að flýta sér að komast yfir efnið.
Hann taldi sig áhugalausari um námið en í
grunnskólanum, m.a. sökum þessa.
Í framhaldsskólanum hafði hann lent í basli
með stærðfræðina og íslenskuna en í öðrum
fögum hafði slæleg ástundun ekki bitnað svo
illa á honum. Það sem virtist skipta mestu
máli fyrir hann og stöðu hans voru aðrir hlutir:
„Það sem hefur aðallega áhrif á vinsældir...
er hversu áberandi þú ert í félagslífinu og
einhverju svoleiðis“. Um leið kom fram að
strákar væru að jafnaði mun meira áberandi í
félagslífi skólans, í tónlistarlífinu sem skipaði
stóran sess, ræðukeppnum, „Gettu betur“,
helstu stjórnum, skólablaðinu og svo mætti
áfram telja. Það stemmir einnig við óformlega
athugun á þátttöku kynjanna í félagslífi í
nokkrum framhaldsskólum þar sem strákar
virðast hafa undirtökin, bæði þegar horft er
til opinberra atburða eins og spurninga- og
ræðukeppna og innra félagsstarfs (Þorgerður
Einarsdóttir og Berglind Rós Magnúsdóttir,
2005). Allir nýjir strákavinir Valdimars virtust
jafn uppteknir og hann við að skemmta sér og
taka virkan þátt í félagslífinu. Að hans mati
töluðu þeir sjaldan um einkunnir og námið
sjálft án þess þó að gera lítið úr því ef einhver
þurfti að læra.
V: Það ... virðist vera minni metnaður hjá
strákunum. Það er alveg, ekkert athugavert
við það þegar einhver er að læra, maður
tekur bara fullt tillit til þess.
R: Ef einhver er að sleppa djammi og svona
út á það?
V: Já, það náttúrulega gerist aldrei, sko.
R: Nei [ég hlæ] ... en þá er það ... þá getur
maður líka spurt sig af hverju gerist það
aldrei?
V: Ég veit það ekki, það er þá bara af því þá
langar bara það mikið á djammið og klára
bara að læra fyrir það eða þá bara að þeir
52