Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2006, Blaðsíða 97

92
Tímarit um menntarannsóknir, 3. árgangur 2006
helgarnar til að sinna mínum hluta af þessu
verkefni og í skýrslu- og greinaskrifin.
Mín von var að íslenska rannsóknin á þessum
100 störfum, að teknu tilliti til samanburðar-
rannsóknarinnar, mundi nýtast við mótun nýrra
námsleiða í starfsmenntun, en það varð ekki
mikið úr því. Þarna er enn eitt mjög skýrt
dæmi um að ekki dugar að hafa gögnin, hafa
upplýsingarnar, það þarf að vera bæði vilji
og kunnátta til þess að færa þær sér í nyt.
Við nýttum þær reyndar á Fræðslumiðstöð
til þess að sníða námsbraut fyrir störf
stuðningsfulltrúa og skólaliða.5 Við sömdum
við Borgarholtsskóla um að starfrækja námsleið
fyrir þessar starfsstéttir í grunnskólunum og
létum þeim í té niðurstöður úr rannsókninni um
þessi störf. Síðan unnum við saman brautar-
og áfangalýsingar. Það tók þó nokkurn tíma
að koma niðurstöðum úr rannsókninni inn í
lýsingar á náminu. Við lögðum áherslu á að í
kennslunni væri fjallað um alla þætti starfsins,
svo sem samskipti, teymisvinnu, sérþarfir
og fatlanir ýmiss konar, meðhöndlun barna í
hegðunarvanda með einfaldri atferlismeðferð
og að leiðbeina börnum við útileiki, svo dæmi
séu tekin.
Fyrst var þetta nám rekið fyrir Reykjavíkurborg.
Starfsmennirnir sóttu námið á laugardögum og
í fríum og fengu framhaldsskólaeiningar fyrir
eins og vera ber í framhaldsskólanámi. Síðan
tók Borgarholtsskóli við rekstrinum, sem mér
fannst mjög eðlileg þróun, og bauð auk þess
öðrum sveitarfélögum þessa þjónustu og hver
greiddi fyrir sitt fólk.
Síðan hefur námið þróast í að verða almennara,
sem mér finnst miður, en þannig vill þetta oft
þróast. Ég tel svo mikilvægt að sérnám snúist
fyrst og fremst um sérgreinina. Það er hún sem
vekur áhuga nemendanna, ekki almenna námið,
eins og stærðfræði og íslenska. En nú virðast
nýjar brautir í framhaldsskólum gjarnan búnar
til að miklu leyti úr námsáföngum sem eru
þegar fyrir hendi.
VANTRÚ Á MENNTUN
Við buðum nokkrum starfsmenntaráðum sem
starfa á vegum menntamálaráðuneytisins að
nýta niðurstöður úr rannsókninni á störfunum
hundrað, það er að segja um sitt eða sín störf,
og önnur áttu sjálf frumkvæði að því. En það
fylgdi lítil ráðgjöf af okkar hálfu um hvernig
mætti nýta þessar rannsóknaniðurstöður.
Gögnin voru kannski kynnt á einum fundi
og svo var okkar hlut lokið. Ég veit eiginlega
ekki hvernig þessi gögn nýttust þeim. Þetta
tengist umræðunni um vandann við að nýta
rannsóknagögn og upplýsingar.
Mér finnst að símenntun fyrir svonefnd
ófaglærð störf eigi að vera í meira mæli en
nú er á vegum framhaldsskólanna. Á grunni
hennar geta skólarnir þá mótað fjölbreyttara
framhaldsnám fyrir ungt fólk og að öðru
leyti geta menn lokið framhaldsskólanámi á
hvaða aldri sem er, bæði meðfram starfi og í
hléum frá störfum í atvinnulífinu. Þannig eiga
bæði framhaldsskólar og háskólar að vera. En
verkalýðshreyfingin og samtök atvinnulífsins
virðast hafa meiri áhuga á að reka símenntunina
sjálf – „á forsendum atvinnulífsins“– eins
og sagt er, og til þeirra fer gríðarlega mikið
fjármagn frá ríkinu til símenntunar í stað þess
að það fari til framhaldsskólanna. Ef til vill
spilar þarna inn í einhver vantrú á skólum.
Þannig eru að þróast tvö kerfi hér á landi í
starfsmenntun.
TENGSL SKÓLA OG
ATVINNULÍFS
Hvert má rekja áhuga þinn á störfum í atvinnu-
lífinu og tengslum menntunar og starfs?
Ég var mjög upptekin af framhaldsskólastiginu
og starfsmenntuninni hér áður af því að ég hafði
stýrt mótun nýs framhaldsskóla á Austurlandi,
sem síðar fékk heitið Verkmenntaskóli
Austurlands. Við vorum þar með nám í
nokkrum iðngreinum, en sáralítið á því sviði
sem vakti áhuga stelpnanna, sem var ekki
nógu gott. Mig langaði til þess að búa til
Viðtal við Gerði G. Óskarsdóttur
5 Gerður G. Óskarsdóttir og Hildur Björk Svavarsdóttir (1998). Rannsókn á færnikröfum starfa. Greining á starfi:
Stuðningsfulltrúi í grunnskóla. Reykjavík: Sammennt, samstarfsnefnd atvinnulífs og skóla. Unnið fyrir Fræðslumiðstöð
Reykjavíkur.