Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2013, Blaðsíða 191

191
brögð fólks við heimspekilegum hugsanatilraunum. Þeir spurðust fyrir
um hvort viðkomandi rannsakendur hefðu orðið varir við kynjamun í nið-
urstöðum sínum. Þeir segja svo aðeins frá þeim sem svöruðu játandi og
ekki fylgir sögunni hve margir svöruðu neitandi. Af þeim sem svöruðu ját-
andi höfðu sumir aðeins fundið kynjamun í svörum við einhverjum hluta
tilrauna sinna. Greining Buckwalters og Stichs sýnir ekki fram á neitt
sérstakt mynstur í því hvers konar kynjamunur sé til staðar og fyrir hverja
tilraun þar sem kynjamunur mældist má oft finna aðrar sambærilegar til-
raunir þar sem enginn kynjamunur mældist. Niðurstöður þeirra segja
okkur því í raun ekkert um það í hverju munurinn á viðbrögðum eftir
kyni við hugsunartilraunum geti falist og án frekari rannsókna duga þær
skammt til að sýna fram á að búast megi við slíkum mun.
Skýringar sem þessar eru af þeirri gerð sem Louise Antony hefur nefnt
nálgun annarrar raddar (e. the different voice approach).16 Eins og dæmin tvö
hér að ofan sýna geta slíkar skýringar falið í sér góðan vilja í garð kvenna
og vilja til að opna þeim leið til aukinnar heimspekiiðkunar. Antony færir
hins vegar rök fyrir því að þessi nálgun sé ekki sú heppilegasta; þessar
skýringar virðist hreinlega vafasamar og þar að auki séu aðrar skýringar
nærtækari, þær gefi betri mynd af þeim vanda sem steðjar að konum í
heimspeki og séu þar með gagnlegri við að finna leiðir til lausnar. Í því
sem á eftir fer mun ég fjalla um ýmsa þætti sem falla undir það sem Antony
nefnir „hið fullkomna fárviðri“ (e. the perfect storm), sem er notað um það
þegar óvenjuleg samsetning margra mismunandi þátta verður til þess að
magna upp áhrif þeirra; þegar „allt leggst á eitt“. Antony telur að þetta geti
átt við um stöðu kvenna í heimspeki. Sumir þeirra þátta sem ég rek hér eru
líka til umfjöllunar hjá Antony.
Rökræðuhefðin
Ein möguleg skýring á fjarveru kvenna úr heimspeki er að stífni og árás-
argirni sem hefur þótt fylgja sumum gerðum af heimspekilegri rökræðu
fæli þær frá. Stífnin og árásargirnin tengjast aðferð sem beitt er í þeim
tilgangi að ná ögun í framsetningu hugmynda og að gaumgæfa hlutina af
nákvæmni í von um að allt sem sagt er verði hafið yfir allan vafa. Þessu
geta fylgt ókostir sem mega fremur teljast einkenni á ákveðnum útfærslum
aðferðarinnar en á aðferðinni sem slíkri.
16 Louise Antony, „Different Voices or Perfect Storm: Why Are There So Few
Women in Philosophy?“, Journal of Social Philosophy 3/2012, bls. 227–255.
ER HEIMSPEKIN KVENFJANDSAMLEG?