Skírnir - 01.01.1980, Blaðsíða 108

105
PÁLL BALDVIN BALDVINSSON
SKÍRNIR
Páls Skúlasonar. Allar helstu persónugerðir haldast. Formúla
efnisins tekur engum verulegum breytingum. I Fornum dyggð-
um eru biðlarnir ekki einn, heldur tveir. Kvonfangið er til stað-
ar, eldri hjónin sömuleiðis. Ádeila leiksins tekur meir mið af
stjórnmálaflokkum, þótt enn skipi einstaklingar mest rúm í sam-
ræðum leiksins, sem skotspænir. í revíum Emils verður veruleg
breyting á. Fléttan skiptir höfuðmáli. Hann hafði um árabil
unnið að staðfærslum erlendra farsa fyrir Leikfélag Reykjavíkur
og voru þaðan kunn öll brögð farsahöfunda. Revíur Emils eru
nánast farsar með söngvum. Fléttan er laustengd samfélaginu og
atburðir, einstaklingar og opinberir aðilar verða nú aðeins um-
ræðuefni í nokkrum samtölum innan flækju farsans. Engu að
síður eru til staðar sömu persónugerðirnar í revíum Emils og
tíðkast höfðu frá 1923. Ungi maðurinn mótast eftir leikstíl Al-
freðs Andréssonar. Haraldur Á. Sigurðsson tekur við af Frið-
finni Guðjónssyni. Emelía Jónasdóttir og Áróra Halldórsdóttir
eru í kvenhlutverkum. Revían mótast á þessum árum að veru-
legu leyti um þann leikhóp sem hana flytur. Ef persónum er
skipað í töflu má sjá að í meginatriðum er hér á ferðinni brodd-
borgarafjölskylda Páls.
Breyttar aðstæður í samfélaginu, styrjöldin og hersetan, snerta
lítið við heimi revíunnar. „Ástandið" gefur höfundum tilefni til
skops um lauslæti kvenna, en að öðru leyti er herinn ekki til
umræðu. Meiri áhersla er á auknum íburði þeirra ríku. Og fram-
ferði borgarans stjórnast sem fyrr af taumlausri metnaðargirnd.
Borgaralegur virðuleiki er einungis á ytra borði. Undir niðri er
lauslæti, drykkjuskapur, brask og pólitískt misferli.
í Nú er það svart er efnið tengt skýrslu þeirri sem yfirvöld
létu gera um lauslæti íslenskra kvenna. Til mótvægis er í leikn-
um látin vera til önnur skýrsla ekki fegurri: hún fjallar um
lauslæti karla, og þar eru á skrá allir virðulegustu borgarar
Reykjavíkur. Einn þeirra, Adam, trúir því að hann hafi guðlega
köllun til forsetaembættisins. Það er byggt á spádómum Ruther-
fords um pýramída og hina útvöldu þjóð, íslendinga. Frumrit
skýrslunnar kemst í hendur óprúttinna manna. Adam leitar
til félaga síns, Kvíðboga Kvalar, um hjálp. Kvíðbogi er í svarta-
markaðsbraski. Hann er á hrakhólum vegna húsnæðisskortsins