Skírnir - 01.01.1980, Side 209

SKÍRNIR
RITDOMAR
207
ar hati alla karlmenn aðra en Jesúm Krist. Niðurstaða alls þessa er síðan
sú, „að konur séu keppinautar um hylli karlmanna" (141—142).
Að lokum skal hér aðeins vikið að málfari ritgerðarinnar, en það er oft
ákaflega ónákvæmt og því miður ekki alveg laust við beinar villur. Hér
hefðu ritstjórar Fræðirita svo sannarlega mátt taka í taumana. Stundum
verða setningar bókstaflega óskiljanlegar, og skulu um það tekin örfá dæmi:
„Aukapersónur eru eðli sínu samkvæmt staðlaðar þar sem nauðsynlegt er
að draga þær fáum og auðkennilegum dráttum." (193) Hvert er samband
stöðlunar og fárra drátta? Ég held að höfundur hljóti að eiga við að auka-
persónur séu „stílíseraðar", þ.e. stílfœrðar. — „A hinn bóginn kemur andóf
kvenna í bókunum fram á einstaklingsbundinn hátt einungis; það nær
ekki til þess að hafa áhrif á almannavaldið." (169) Hvað er almannavald?
Hér hlýtur að vera átt við almenningsálit eða eitthvað í þá veruna. —
„Ugla er í raun ákaflega kvenleg í návist „meiri háttar" karlmanna (sbr.
konur í Njálu)...“ (197) Mér er það gjörsamlega óskiljanlegt hvers vegna
verið er að vitna í Njálu í þessu sambandi. Hér virðist eitthvað hafa fallið
úr. — „Henni er svo lýst að hörundið er fíngert og hvítt... Einkenni lýs-
ingarinnar er mýkt hennar." (134) Hér er það ekki alveg ljóst til hvers for-
nafnið hennar vísar, til lýsingarinnar eða konunnar.
Hér hefur fátt verið sagt þessari ritgerð til hróss. Vafalaust mun einhver
fagna því að kona dæmi verk annarrar konu hart og benda á að þannig
sé nú samstaðan þegar á reynir. Kvennarannsóknir í bókmenntum eru nýj-
ung í bókmenntarannsóknum sem litla eða enga hefð hefur hér á landi.
Þessar rannsóknir eru hluti af frelsisbaráttu kvenna, og sú barátta verður
sífellt að vera tilbúin að þola gagnrýni, sem borin er fram með rökum
og af áhuga á framgangi hennar. En það er greinilegt að slíkt aðhald hefur
þessi ritgerð ekki fengið meðan hún var í smíðum. Það er því ekki við
Gerði eina að sakast. Ábyrgðin hvílir á þeim lærifeðrum sem hafa leiðbeint
henni við þetta verk og valið það til útgáfu.
Helga Kress