Skagfirðingabók - 01.01.1992, Side 147

VOÐ A HERAÐSVOTNUM
þess ágætur botn og heldur straumlítið á vaðinu og það löngum
breitt, sjaldan eða aldrei tæpt.
Skinþúfuhólmavað eða Lækjaróssvað. Þegar þetta vað var
riðið austan frá, var farið út í Vötnin rétt utan við, þar sem Páls-
stokkur féll í þau; þar af nafnið Lækjaróssvað. Þetta er skammt
sunnan við Skinþúfuhólma. Vað þetta var allajafna nokkuð
djúpt, góður botn og straumur ekki mikill. Þegar komið var yfir
vaðið austan frá, var riðið suður allstóran hólma og yfir kvísl,
sem féll til vesturs utan við áðurnefndan Ferjuhólma. Hún var
jafnan mjög grunn. Þegar Vötnin féllu öll vestan við Ferjuhólm-
ann um 1940, var þurr að mestu farvegurinn, þar sem Skinþúfu-
hólmavað var og Ferjuhólmakvísl horfin.
Vallavað. Það var ögn utar en bærinn á Völlum í Hólmi. Á
þessari öld var vestan frá farið yfir litla og grunna kvísl, sem
rann við Vallabakka, svo norður eftir eyri og yfir vaðið heldur
til suðausturs og komið í hólma, sem Syðsta-Grund átti. Enn var
eftir smákvísl, grunn, og var þá komið yfir á bakkann neðan við
Syðstu-Grund. Þetta vað var löngum ágætt, a.m.k. eftir 1900,
botn ágætur, ekki straummikið eða tæpt. Þó mun það hafa verið
tæpara á fyrri hluta 19. aldar, eftir heimildum og sögusögnum
að dæma. Vaðið var farið alla 19. öldina og jafnvel fyrr.
Árið 1924, að hausti, var farið á vaði þessu með marga kerru-
hesta með flutningi, og gekk ágætlega. Má vera, að svo hafi oftar
verið gert. Eftir að þessu vaði sleppti, fara Vötnin að verða
straumlítil og grjótbotn hverfur, en sandbleytuhætta víðast
hvar, einkum á grunnu vatni. I sóknarlýsingu Glaumbæjar-
prestakalls um 1840 minnist Gísli Konráðsson á Vallavað, en
telur það tæpt á þeim árum.4 Hefir Vallavað sennilega verið far-
ið síðan um aldamótin 1800 eða fyrr.
4 Sýslu- og sóknalýsingar Hins ísl. bókmenntafélags II, Skagafjarðarsýsla, Ak.
1954, bls. 60. Þar segir: „Lögferja er á [Héraðsvötnum] frá Völlum í Hólmi
og eitt vað við ferjustaðinn, hættulegt, ef vöxtur er í, hefir eigi lengi á verið,
og maður einn í farizt." Sjá einnig bls. 65.
10 Skagfirðingabók
145