Þjóðmál - 01.09.2014, Side 29

28 Þjóðmál haust 2014
Hannes Hólmsteinn Gissurarson
Saga sem Saga vill ekki
segja
Ég fékkst við það árin 2006–2009 ásamt öðru að þýða Svartbók kommúnism ans
á íslensku og ritstýra íslensku útgáfunni .
Bókin kom út 31 . ágúst 2009 . Um leið og
ég fékk eintak úr prentsmiðjunni, sendi
ég Sigrúnu Pálsdóttur, ritstjóra tímaritsins
Sögu, tölvuskeyti og spurði, hvort ég ætti að
senda henni Svartbókina til umsagnar . Ég
fékk svar um hæl 3 . september 2009 í tölvu-
skeyti: „Varðandi nýju bókina þína, sem ég
óska þér til hamingju með, þá er það þannig
að Saga birtir ekki ritdóma um þýðingar .“
Mér þótti þetta svar einkennilegt af tveimur
ástæð um . Eitt helsta ágreiningsefnið í ís-
lensk um stjórnmálum mestalla tuttugustu
öld, að minnsta kosti frá 1930, var afstað an
til Ráð stjórnarríkjanna og annarra komm-
ún ist aríkja . Vandað alþjóðlegt fræðirit eins
og Svart bókin, sem studdist við nýjar heim-
ildir um heimshreyfingu kommúnista,
ætti að hafa verulegt gildi í umræðum um
sögu Ís lands . Í öðru lagi hafði Saga árið
2007 — tveimur árum áður en ég fékk
þetta svar — birt 13 blaðsíðna og mjög
neikvæða, jafnvel fjand samlega, umsögn
um bók, sem var þá verið að þýða og
hafði ekki einu sinni verið gefin út, Maó:
Sagan sem aldrei var sögð, eftir Jung Chang
og Jon Halliday . Umsögnin var eftir dr .
Geir Sigurðsson, sem hafði lagt stund á
kínverska heimspeki (ekki sagn fræði) .
Nám hans í Kína 2001–2003 var fyr ir
styrk frá kínverskum stjórnvöldum . Árið
2007 var Geir forstöðumaður Asíuseturs,
sem Háskóli Íslands og Háskólinn á Akur-
eyri ráku saman, en ári síðar varð hann for-
stöðumaður Konfúsíusarsetursins Norður-
ljósa, sem starfar við Háskóla Íslands og
er kostað af kínverskum stjórnvöldum .
Gegndi hann því starfi í nokkur ár . Í öðru
tölvu skeyti til mín tók Sigrún Pálsdóttir
undir þá hugmynd, að ef til vill ættu tveir
sagnfræðingar með ólík sjónarhorn að ræða
um Svartbókina í Sögu, en ég heyrði aldrei
neitt frekar frá henni um það .
Með öðrum orðum: Saga flýtti sér 2007 að
birta langa og mjög neikvæða umsögn um
ævisögu Maós, sem þá var verið að þýða, en
var óútkomin . Höfundur umsagnarinnar
var menntaður í heimspeki, ekki sagnfræði,
og með náin tengsl við stjórnvöld í Kína, en
þar var og er bókin bönnuð . Tveimur árum