Þjóðmál - 01.09.2014, Blaðsíða 47

46 Þjóðmál haust 2014
erfið fyrir hann á þessu stigi til að meðtaka
textann á merkingarbæran hátt . Gildir þá
einu þótt þessi einstaklingur hafi mikinn
áhuga á efni blaðsins . Of mikið er af
nýjum orðum og flóknum setningum sem
eru honum framandi . Öðru máli gegndi
ef þessi einstaklingur tæki sér í hönd vel
myndskreytta léttlestrarbók á ensku sem
að auki væri áhugaverð aflestrar fyrir hann .
Lykilatriðið er að efnið sé skiljanlegt í megin-
dráttum en einnig gagnlegt eða forvitnilegt
fyrir viðkomandi .
Ílagskenning Stephens Krashens
Sá málvísindamaður sem einna mest hefur rannsakað mikilvægi ílags í til-
eink un annars tungumáls (og reyndar einnig
fyrsta máls, þ .e . móðurmáls) er dr . Stephen
Krashen, prófessor emeritus við háskólann í
Suður Kaliforníu . Krashen hefur skrifað yfir
350 bækur og fræðigreinar um málvísindi á
ferli sínum og er enn að þrátt fyrir að vera
kominn á eftirlaun . Vart er til sú bók um
hag nýt málvísindi sem ekki vitnar í Krashen
einhvers staðar . Frægastur er hann fyrir
ílags kenn ingu sína (e . Input Hypothesis)
sem olli straumhvörfum í skilningi margra
mál vísinda manna og tungumálakennara á
grund vallarlögmálum tungumálanáms .
Í stuttu máli gengur ílagskenningin út á
það að til að máltileinkun geti geng ið sem
áhrifaríkast fyrir sig þurfi einstaklingur inn
að fá aðgang að sem mestu ílagi á merk-
ingarbæran hátt í streitulausu málumhverfi .
Upplifi einstaklingurinn streitu eða kvíða á
meðan hann er að læra tungumálið dregur úr
merkingarbæru ílagi, þ .e . ákveðin skilaboð
í formi setninga og orðaforða síast út . Til
að framfarir verði í máltileinkunarferlinu er
heillavænlegast að þyngdarstigið í ílaginu
sé rétt fyrir ofan færnistig ein staklings ins,
til dæmis þannig að texti, sem ein stakl-
ingur inn er að lesa á mark málinu, hafi ekki
einungis að geyma kunnug legan orðaforða
heldur líka einstaka ný orð, u .þ .b . 3–4 orð
á blaðsíðu .
Ílagskenningin í skólastofunni
A ð mati Krashens á tungumálanám í skólum fyrst og fremst að ganga út á
magnlestur á áhugaverðu efni á viðeigandi
þyngdarstigi . Einnig er gott að flétta inn
í kennsluna talsverðri hlustun . Málfræði
mark málsins á að kenna en í takmörkuð um
mæli og einungis eftir á, þ .e . þegar nemand-
inn hefur öðlast góða tilfinningu fyrir þeirri
málfræði sem farið er í hverju sinni . Sé
farið í málfræðina á þennan hátt öðlast hún
skýrari merkingu fyrir nemandanum og
verður mun áhugaverðari fyrir vikið að mati
Krashens . Frálag (e . output), þ .e . að tala
eða skrifa á markmálinu, á fyrst og fremst
að gegna því hlutverki að venjast því að tjá
sig á málinu við fjölbreytilegar aðstæður,
Frosti Bergsson, fyrrverandi stjórnar formaður Opinna
kerfa, sagði á Við skipta þingi . . . í
febrúar 2001, að Íslendingar ættu
að taka upp þá stefnu að verða
tvítyngdir á íslensku og ensku . Ekki
útskýrði Frosti nánar hvað hann
átti við með tví tyngi en gera má
ráð fyrir að hann hafi meint að auk
móðurmálsins íslensku ættum við
að stefna að því að ná það góðu
valdi á ensku að við gætum talað
hana reiprennandi og notað hana
við fjölbreyttar aðstæður af öryggi .