Þjóðmál - 01.09.2014, Blaðsíða 79

78 Þjóðmál haust 2014
hvers vegna hann telur að nú sé komið að
eðlilegum leiðarlokum . „Samband Englands
og Skotlands var ekki hjónaband reist á ást .
Að baki þess bjó hagkvæmni . Til þess var
gengið af því að það var hentugt . Frá 1750
til 1980 ríkti stöðugleiki í sambandinu .
Nú hafa allar stoð ir stöðugleikans verið
fjarlægðar eða illi lega skaddaðar .“
Devine var aðlaður af Bretadrottningu á
þessu ári „fyrir rannsóknir í þágu skoskr ar
sögu“ . Þá sagði eitt dagblaðanna: „Hann
stendur eins nærri því að vera þjóðar sagn-
fræðingur eins og unnt er meðal þjóðar .“
Hann er höfundur 34 bóka og honum hafa
verið veitt öll þrenn virtustu verðlaun Skot-
lands fyrir rannsóknir á skoskri sögu . Hann
greinir straumana í sjálf stæðis baráttunni af
nákvæmni . „Við Skotar eigum nú eigin nú-
tímasögu en hana eignuð umst við ekki fyrr
en seint á níunda áratugi síðustu aldar . Nú
er unnt að kanna meginþráð í sögu okkar
af hlutlægri vísindalegri nákvæmni . Málum
hefur ekki alltaf verið þannig háttað .“
Devine beinir einnig athygli að því sem
hann kallar „hina þöglu breytingu á skosku
efnahagslífi“ sem reist er á umbreytingu á
framleiðslu sem þróast hefur frá þungaiðn-
aði til af-iðnvæðingar og þaðan í fjölbreytt-
ari iðnað .
„Nú er efnahagur okkar að nokkru reistur
á þungaiðnaði, léttum iðnaði, rafeindaiðn-
aði, ferðaþjónustu, fjármálaþjónustu og
lifandi opinberri starfsemi sem stendur að
baki lífvænlegum störfum .
Hagkerfi okkar stenst áraun og við búum
að auðlind sem skiptir hvað mestu máli fyrir
sjálfstætt ríki: orku, þar koma til sögunnar
olíulindir og leiðir til að virkja vindorkuna .
Að þessu leyti eru Skotar hlutfallslega betur
settir en næstum allar aðrar Evrópuþjóðir .“
Devine, sem á ættir að rekja til verka-
mannafjölskyldu sem flutti til Skotlands
frá Írlandi, er ákaflega hreykinn af uppruna
sínum . Það kemur fram í mörgum rann-
sóknum hans og setur mikinn svip á það
sem hann skrifar . Hann telur að frelsið,
sem kaþólskir Írar fengu í Skotlandi, eigi
einnig ríkan þátt í hagkerfi Skotlands .
Hann gerir lítið úr skoðunum þeirra sem
segja að kaþólikkum í Skotlandi verði erfið-
ara að búa þar í minna ríki . „Þetta er vit-
leysa, innantómt tal . Engar fullyrðingar í
þessa veru eru reistar á neinum fræðilegum
grunni eða vitneskju .“
Hann nefnir einnig til sögunnar hina
miklu virðingu sem æðri menntun og vís-
inda rannsóknir í Skotlandi njóta, fjórir
skoskir háskólar séu í hópi 200 bestu
háskóla heims . „Við fáum 16% úr sam-
keppnis-rannsóknasjóðum UK þótt við
séum aðeins 10% íbúanna . Takist okkur
að laga niðurstöður þessara rannsókna að
atvinnu vegunum og efnahagslífinu munu
Skotar skara fram úr í framtíðinni þar sem
heilinn, afl hans og þekking munu ráða
úrslitum í atvinnumálum . Það eykur á getu
hagkerfisins til að standast áraun .“
Hann segir þá leið að auka sjálfstæði
Skota innan Sameinaða konungdæmisins
muni aðeins framlengja sárindi innan sam -
bandsins . „Verði meira vald fært til Skot-
S amband Englands og Skotlands var ekki hjónaband reist á ást .
Að baki þess bjó hagkvæmni . Til
þess var gengið af því að það var
hentugt . Frá 1750 til 1980 ríkti
stöðugleiki í sambandinu . Nú hafa
allar stoð ir stöðugleikans verið
fjarlægðar eða illi lega skaddaðar . . .
Þegar þetta er allt skoðað í heild er
mjög lítið eftir innan sambandsins
nema tilfinning, saga og fjölskylda .“