Þjóðmál - 01.09.2014, Blaðsíða 63
62 Þjóðmál haust 2014
Þetta ljóð birtist í Kvæðum 90, en undirtitill
þeirrar bókar er „Engey í þröngum glugga“,
sem er jafnframt titill fyrsta ljóðs ins . Eins
og segir í bókarkynningu aftan á kápu, þá
vísar þetta til þess sem tengir flest kvæðin,
„útsýni frá Reykjavík og grennd“ . Það
kynni að virðast þröngt svið, en innan þess
finnur Kristján á vissan hátt óendanleikann
eða reynir að tjá það sem virðist óhugsandi
að hversdagshugsun . Það get um við séð
enn í eftirfarandi kvæði, þar sem skáldið
reynir að sjá fyrir sér milljarð manns . Það
er ekki að ástæðulausu, þetta er væntanleg
mannfjölgun í heiminum innan tiltekins
árafjölda . Nærtækt dæmi tölunnar eru þá
regndroparnir, sem mælandi sér falla yfir
Elliðavog, en far þeirra á sjávarflet inum
minnir hann þegar á hófspor, enda sér
hann tvo hesta handan vogar . Nú er það
dæmigert fyrir Kristján, að hann orðar það
ekki eins og ég gerði það nú, eða með ámóta
útskýringum, heldur þjappar þessu saman í
orðaslagið „dropóttir hestar“, sem vísar þá
bæði til regndropanna og lit arfars hestanna
í nesinu . Smám saman leiðir þetta svo yfir
í allt annað, nú er landslagið skoðað sem
mynd fyrst og fremst, og hestarnir standa
þá á nesinu af fagurfræðilegum ástæðum
— eða til að vinna bug á einmana leika-
kennd inni sem myndin vekur, og minnir
þar með á vissa tónlist! Engin skil eru
milli þessa og næsta atriðis, sem virðist því
tengjast, enda þótt það virðist alveg óskylt
því: bil milli opinna dyra . En það er aftur
kul undir regninu, o .s .frv ., nú spinn ast
endurtekningar í þessum óljósu hugrenn-
inga tengslum, svo útkoman verður undarleg
heildarmynd atriða sem virðast tengd á
einhvern óskiljanlegan hátt .
Undir regn á vori
Tilhugsunin um milljarð í líki mann-
fjölgunar dropóttir hestar sem koma
hvergi við ský ég hef rétt í þessu séð
hvít hófspor þeirra á Elliðavoginum;
snöggir roðablettir sumars á stærð
við 2 dropótta hesta í næsta nesi
kunna að vera leiðrétting á of skýru
landslagi eða einmana eins og undir-
spili án söngs bil milli opinna dyra
er kulið undir regn sem hverfur millj-
arðar hófa, söngur án undirleiks austur
heiði:
smá börn lyfta þungum blöðum til
himins .
IV
Kristján sagði sjálfur um smásögur sínar
í viðtali (vitnað eftir ritdómi Jakobs F .
Ásgeirssonar í Mbl . 24 .11 .1985):
Það verður alltaf að vera hæfilegt ósamræmi í sögum,
því að það gefur þeim hreyfingu
og þar með líf . Höfundurinn
má ekki mis nota aðstöðu sína
með því að útskýra samhengið of
mikið . Ef aukaatriðin eru í lagi,
sjá aðalatriðin um sig . Öfugt
við ritgerð er ekki sannfærandi
að leggja alltof greinilega áherslu
á aðalatriði í sögu . Smásögur
lifa ákaflega mikið fyrir það
sem er ósagt og þær eiga að
lifa fyrir það .“