Þjóðmál - 01.09.2014, Qupperneq 49

48 Þjóðmál haust 2014
skorti á að framhaldsskólanemendur fái þá
þjálf un í lestri á fræðitextum sem nauðsyn leg
er . Stokka þurfi upp kennsluhætti í ensku,
bæði í framhalds- og grunnskólum í Noregi,
að mati Hellekjærs . Leggja eigi mun meiri
áherslu á lestur og lestrartækni auk orða -
forða heldur en tíðkast hefur í norsk um
skólum . Í þessu sambandi má nefna dokt ors -
rannsókn Ásrúnar Jóhannsdóttur, aðjúnkts
í ensku við hugvísindasvið HÍ, á kunn áttu
nem enda í yngstu bekkjum grunn skól ans á
orð aforða í ensku . Rannsókn Ásrúnar leiddi
í ljós að sjónvarpsáhorf, tónlist og tölvu -
notkun skilar íslenskum börnum meiri
orða forða en enskunám í fyrstu bekkjum
grunn skól ans .
Niðurstöður rannsóknar Hellekjærs styðja
kenningar Krashens, þ .e . því meira ílag á
markmálinu, því meiri færni . Krashen hefur
líka haldið því fram að til að búa nemendur
undir lestur á fræðitextum í háskóla þurfi
þeir að lesa mikið magn af slíkum textum
í framhaldsskóla . Lestur á slíku efni muni
skila mun meiri árangri en bókmennta-
lestur . Krashen myndi hins vegar vara við
að verja of miklum tíma í beina kennslu
á orðaforða; betra sé að lesa enn meira og
byggja þannig upp frekari tilfinningu fyrir
merk ingu og notkun orðanna í samhengi .
Ílag bætir talfærni
Þegar fólk hugsar um einstaklinga, sem náð hafa verulegri færni í tal aðri
ensku, er viðkvæðið gjarna á þá leið að
viðkomandi hljóti að hafa búið í ensku-
mælandi landi eða hafi óvenju mikla hæfi-
leika til tungumálanáms . Þegar grannt er
skoðað kemur hins vegar oft allt annað
í ljós . Viðkomandi einstaklingur hefur
jafnvel aldrei komið til enskumælandi
lands og gengið illa í öðrum tungumálum
í skóla, t .d . dönsku . Þá telja menn oft að
skýr ingin á færninni sé að viðkomandi eigi
marga enskumælandi vini eða þurfi að nota
ensku mikið í vinnunni . En það er sjaldnast
tilfellið heldur . Hvað getur þá skýrt þá
staðreynd, að talsvert margir, sem hafa aldrei
búið í enskumælandi landi eða nota ensku
að staðaldri, t .d . í vinnunni eða á meðal
vina, geta talað ensku af það miklu öryggi
að jafnvel enskukennarar væru sæmdir af?
Svarið liggur í ílagskenningu Krashens .
Þessir einstaklingar hafa einfaldlega lesið af
athygli eða hlustað mun meira á ensku en
meðalmaðurinn .
Fyrsta, annað og erlent mál
Í málvísindum eru þau tungumál sem fólk lærir eða elst upp við oft flokkuð í
þrennt, þ .e . fyrsta, annað og erlent mál .
Fyrsta mál er móðurmálið (e . first
language/mother tongue), þ .e . það tungu-
mál sem þú tileinkar þér frá upphafi og er
jafnan þjóðtunga lands þíns . Þetta er það
tungumál sem fjölskylda og vinir þínir tala
flestir hverjir og er hið opinbera tungumál
Fjöldi rannsókna bendir til þess að stór hópur háskólanema
eigi í verulegum erfiðleikum með
lestur kennslubóka og fræðigreina
á ensku . Þetta á ekki einungis
við háskólanema í löndum eins
og Þýskalandi og Spáni þar sem
ílagið í málumhverfinu er mun
minna en þekkist hér á landi .
Lestur kennslubóka á háskólastigi
veldur líka stúdentum á Íslandi
og Norðurlönd um tals verðum
erfiðleikum .