Þjóðmál - 01.09.2014, Qupperneq 83

82 Þjóðmál haust 2014
halds kostnaður ásamt orkutöpum nemi
að jafnaði 1,5% af stofnkostnaði á ári, af-
skrifta tími þessara mannvirkja sé 40 ár með
ávöxtunarkröfu (fjármagnskostnaði og arð-
semiskröfu) 8,0%, þá þarf að fá 21 USD/
MWh fyrir raforku inn á inntaks mann-
virkin . Þetta þýðir, að verðið út af úttaks-
mannvirkjum sæstrengsins, Skot lands-
meg in, verður að nema a .m .k . 160 USD/
MWh að jafnaði á hverju ári að raunvirði .
Hér er ekki reiknað með afgangsorku, því
að hún er ótrygg og skilar sér sum árin
alls ekki, en sé hún fyrir hendi, bætir hún
arðsemina . Hana má hins vegar einnig selja
á innlendum markaði, t .d . til ylræktar .
Hvernig skyldi nú verðlag raforku á heild-
sölumarkaði á Bretlandseyjum vera? Sam-
kvæmt skýrslu framkvæmdastjórnar ESB,
„Quarterly Report on European Electricity
Markets“, var verðlag á háálagstíma 13%
hærra á skyndimarkaði8 á Bretlandi 2013
en grunnálagsverðið og nam þá um 100
USD/MWh . Þetta er fjarri því að skapa
viðskiptagrundvöll fyrir sæstreng á milli
Íslands og Skotlands, enda er þetta verð
aðeins um 70% af flutningskostnaði raf-
magns um téðan streng og 63% af heildar-
kostnaði Íslandsorkunnar kominni til Skot-
lands . Skyndimarkaðsverðið á Bret landi
fer um þessar mundir lækkandi samkvæmt
upplýsingum úr téðri skýrslu .
Nú er hins vegar farið að greiða hærra
verð á Bretlandi og á meginlandinu fyrir s .k .
græna orku, þ .e . raforku, sem unnin er úr
kolefnislausum orkulindum, og virkjanirnar
losa þá ekki gróðurhúsalofttegundir út í
andrúmsloftið . Brezka ríkið hefur undir-
gengizt markmiðasetningu Evrópu sam-
bands ins um hlutdeild endurnýjanlegrar
orku við raforkuvinnsluna og þarf að auka
hana í 20% árið 2020, sem jafngildir um
80% aukningu þar á bæ .
Stórfyrirtæki sækjast eftir slíkri orku, og
farið er að gefa út upprunavottorð til stað-
festingar á sjálfbærri orkuvinnslu . Ríkis-
sjóð ir nokkurra Evrópulanda hlaupa þá
tíma bundið undir bagga og greiða hærra
verð en markaðsverð fyrir slíka orku til að
hvetja til þróunar á þessu sviði, enda hefur
tækni þróunin á fáum árum leitt til a .m .k .
25% lækkunar á vinnslukostnaði raforku
með sólarrafölum og vindmyllum .9
Dæmi um niðurgreiðslurnar kom fram
í viðtali Þórunnar Kristjánsdóttur við for-
stjóra Landsvirkjunar í Morgunblaðinu 25 .
júní 2014, en þar sagði hann:
„Raforkuverð í Bretlandi er mjög hátt .
Þeir semja nú um raforkuverð frá nýju
kjarn orkuveri fyrir yfir 150 USD/MWh .“
Þetta rafmagnsverð er um 70% yfir
núverandi meðalverði á Bretlandi . Með
mikilli bjartsýni má reikna með, að samn-
ingar tækjust á milli brezkra stjórnvalda
og Landsvirkjunar um langtímasamning,
um 25 ár, um raforku frá Íslandi 80% yfir
meðalverði, þar sem hún telst vera græn, og
þess vegna meira virði .
Það er ólíklegt, að nokkur fjárfestir
muni verða tilleiðanlegur að setja fé í sæ-
strengsverkefnið fyrr en með vissu um
a .m .k . 160 USD/MWh að raunverði út
afskriftatíma mannvirkjanna . Slík vissa
er ekki fyrirsjáanleg . Þvert á móti virðist
raunorkuverð í heiminum fara lækkandi
vegna minnkandi hagvaxtar í heiminum og
vaxandi framboðs á eldsneytisgasi .

Ný hugmynd —
skammtímamarkaður
Nú er í þróun undir handarjaðri Evrópu-sambandsins evrópskur mark aður fyrir
raforku eða öllu heldur rafafl, sem afhent er
samkvæmt samningi með skömmum fyrir-
vara inn á stofnkerfið . Hér á Íslandi höfum
við anga af slíkum markaði, s .k . jöfn un ar-
orkumarkað og reglunaraflsmarkað . Hann
fæst þannig, að viðskiptavinir í hópi not-