Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2012, Blaðsíða 10

viðhorfi og gildismati ungs fólks í fjölmenningarsamfélagi. Um er að ræða
þriggja ára (2011-2013) þverfaglega rannsókn með þátttöku fræðimanna í
trúaruppeldisfræði, fjölmenningarfræði, uppeldisfræði og hugmyndasögu.
Niðurstöðurnar sýna að þrátt fyrir að unga fólkið telji að manneskjan þurfi
alltaf eitthvað til að trúa á og að mikilvægt sé að vera sannfærður um lífsvið-
horf sitt og lifa samkvæmt því, þá skilgreinir fjórðungur sig sem trúlaus eða
utan trúfélaga og eru strákar þar í meirihluta. Mörg virðast líta á trúarlega
afstöðu sem einkamál en um leið eru þau flest jákvæð gagnvart trúarlegum
margbreytileika.
Gunnlaugur A. Jónsson skrifar greinina „Eg var eins og Job...“ Þar er
fjallað um notkun Elie Wiesels (f. 1928), nóbelsverðlaunahafans kunna,
á biblíustefjum „í minningu hinna dánu.“ Einkum er fjallað um tvær af
kunnustu bókum Wiesels, Nótt og Réttarhöldin yfir Guði. En jafnframt er
lífshlaup Wiesels rakið í stuttu máli. Það kemur á daginn að hann notar
biblíustef mjög ríkulega í minngarbókum sínum um helförina. Er hann þar
í samræmi við gamalgróna hefð innan gyðingdóms þar sem þýðingarmiklir
atburðir úr sameiginlegri sögu þjóðarinnar eða hinum hebresku ritningum
eru nýttir til að meta og skilja samtíma viðburði. Persóna Jobs, sem Wiesel,
nefnir „samtímamann okkar“ er fyrirferðarmikil í skrifum hans, en einnig
gegnir Jeremía spámaður stóru hlutverki, lögmálið að sjálfsögðu, sem og
Esterarbók og harmsálmar Saltarans.
Hjalti Hugason skrifar sína fjórðu og síðustu grein um „Þróun sjálf-
stæðrar þjóðkirkju á öndverðri 20. öld.“ í þessari lokagrein hans er fjallað
um umræður þær sem urðu í prestastétt á árunum 1911 til 1916 en eftir
það kom málið lítið til umræðu næstu 25 árin. í lokahluta greinarinnar er
gerð tilraun til að bera saman nokkur atriði umræðunnar í upphafi 20. aldar
og umræðu dagsins í dag.
í grein sinni „Frá hefnd og réttlæti Drottins til réttarríkis" glímir Jónas
Elíasson, verkfræðiprófessor, við þrjár meginspurningar: Hvenær var eingyð-
istrú tekin upp í Kanaanslandi og í hverju er Jahve verulega frábrugðinn
öðrum samtíma guðdómum? Hverjar breytingar orsakaði trúin á þjóðfélag
og siðfræði? Og loks: Hverjar af þessum breytingum urðu varanlegar? Hann
leiðir að því getum að hið upprunalega samfélag Hebrea hafi búið við
blóðhefndarkerfi. Dómstóll Drottins hafi síðan verið tekinn upp í staðinn.
Réttarheimildir þær og hugmyndir sem fylgdu þar með birtust svo í grísku
Sjötíumannaþýðingunni sem helleniskur gyðingdómur sem hin fyrstu
kristnu samfélög styðjast við. Jónas rekur loks þessa þræði gegnum söguna
Á
8