Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2012, Blaðsíða 133

áfram uns Drottinn veitir honum sigur. Þarna neitar Pínehas að einhver
einstakur kynstofn hafi rétt til að segja sig úr samfélaginu í trássi við hina og
leiðir fólk sitt út í blóðuga borgarastyrjöld til að fylgja því eftir. Þessi kafli
er líka réttarheimild. Nákvæmlega þessa gjörð endurtekur Abraham Lincoln
í Bandaríkjum Norður-Ameríku þegar hann neitar að viðurkenna úrsögn
Suðurríkjanna úr bandalaginu 1861 og borgarastyrjöldin í BNA hefst.
Þá eru fleiri kaflar um skipulag dómskerfisins og meðferð sakamála.
Fjórða Mósebók 35:9 — 35 lýsir 6 griðaborgum og hlutverki þeirra sem
var að verja sakamenn uns dómur var fallinn í máli þeirra. Þá fyrst má
hefnandinn taka morðingjann af lífi svo dæmi sé tekið. Textinn er e.t.v.
dálítið ruglingslegur séður með nútímaaugum en frá sjónarhóli siðbótarinnar
alveg skýr. í blóðhefndakerfi gat hefnandinn tekið banamanninn af lífi, farið
svo og lýst vígi hans á hendur sér. Hann hefur fullnægt hefndarskyldunni og
er vígamaður og hetja. En samkvæmt Mósebókartextanum er það bannað.
Dómur Drottins skal fyrst ganga yfir banamanninum, hefnandanum í hag.
Annars er hefnandinn sakamaður og illvirki. Sex griðaborgir eru nafngreindar
og töluvert um þær skrifað. Fimmta Mósebók 19:1124 kveður á um framsal
sakamannsins. Þarna er framkvæmdavaldið áfram í hendi sömu aðila og er
samkvæmt blóðhefndinni, en dómsvaldið ekki, það er hjá dómstól Drottins.
Framkvæmd trúarlaganna virðist vera með þeim hætti að þessar griða-
borgir hafi verið dómsaðsetur. Þær voru sex í upphafi sögunnar en fjölgaði
þegar frá leið. Þetta voru helgir griðastaðir og eru áreiðanlega fyrirmynd
kirkjugriða. Fullnusta refsinga var hinsvegar í höndum ættar brotaþola.
Þetta er auðvitað ófremdarástand sem ekki verður bætt úr nema með ábyrgu
framkvæmdavaldi rétt eins og Islendingar fengu að reyna á Sturlungaöld.
Þegar konungsvald kemur til lendir framkvæmdavaldið eðlilega hjá
konungi. Ein þekktasta aftaka sögunnar er krossfestingin. Matteusarguðspjall
26:57 - 66 lýsir hvernig Jesús er handtekinn, færður til yfirheyrslu hjá
Kaífasi æðsta presti og rannsóknadómara og fundinn sekur um guðlast. Að
morgni gerðu allir æðstu prestarnir og öldungarnir samþykkt gegn Jesú að
hann skyldi af lífi tekinn. Þeir létu binda hann og færa brott og framseldu
hann Pílatusi landshöfðingja (Matteusarguðspjall 27:1 - 2). Pílatus finnur
enga sök hjá honum, sem ekki er von, en krossfestir hann samt. Rómverjar
24 Þórir Kr. Þórðarson, Yfirlit um lög og réttarfar i MiS-Austurlöndum og hebreska löggjöfi Erindi og
greinar nr. 20; Félag áhugamanna um réttarsögu 1986; bls. 14. Hér bendir Þórir á skyldleikann
við vendetta, sem er nútímaútgáfan af blóðhefndinni.
131